تاریخچه و قوانین جودو
جودو (به ژاپنی: 柔道 به معنی «طریقت نرمی یا انعطاف»†) هنری رزمی، ورزش رزمی و فلسفه‌ای است که از کشور ژاپن نشأت گرفته‌است. منشا جودو از هنر رزمی جوجیتسو «هنر نرمی» است و در سال ۱۹۳۲ فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو آن را پایه‌گذاری کرد. هم اکنون محل فدراسیون جهانی جودو در کودوکان ژاپن می باشد. †
فهرست مندرجات
|
درجات فنی
ورزشکاران این رشته درجات با شروع از Q۱۰ یا همان کمربند سفید با طی مراحل Q۹ تا Q۱ کمربندهای زرد و سبز و بنفش و قهوه‌ای به درجهٔ دان یا کمربند مشکی می‌رسند.وتا دان 10 ادامه میابد.
اصطلاحات
- جودوکا:جودوکار
- اوکِمی: تکنیک افت بی خطر (نحوهٔ صحیح زمین خوردن)
- کوزوشی:کشش و بر هم زدن تعادل
- مای‌ماواری:غلت به جلو
- دوجو: محل تمرین جودو
- سِن‌سِی: استاد
- میگی: راست
- هیداری: چپ
- جودوگی :لباس جودو
- ریتسو:بلند شو
- سزا:بشین
- رِی:دستور ادای احترام
- هاجیمه:دستور شروع مسابقه
- مَتِی:دستور توقف مسابقه
- جونای:داخل
- جوگای:خارج
- تاتامی:تشک جودو
- نه‌وازا: کار در خاک
- توری : مبارزی که اجرای فن می کند
- اوکی : مبارزی که فن بر روی او اجرا می شود
- آنزا:چهار زانو نشستن
- آشی وازا:تکنیکهای پا
- آیومی آشی:راه رفتن معمولی
- گوشین هو:روشهای دفاع از خود
- گوشین جوتسو:هنر دفاع از خود
- هانسوکوماکی:شکستن مقررات در مسبقه
- جی گوهان تای:وضعیت اصلی دفاع
- جوسی کی:نشتن در مکان بالا برای جودکاران سطح بالا
- کاکی:اجرای واقعی پرتاپ
- کی کو:تمرین
- کی گا:صدمه
- کی آی:فریاد روحیه بخش
- کوشی وازا:تکنیکهای کفل
- مودان شا:کسی که کمربند سیاه ندارد
- ناگه وازا:تکنیکهای پرتاپ کردن
- اوه بی:کمربندی که روی لباس می پشند
- ری گی شاهو:تشریفات وآیین رسوم تشک
- رنراکووازا:تکنیکهای ترکیبی
- رنزوکووازا:تکنیکهای ادامه دار
- ریسوری:تعظیم کردن در حات ایستاده
- شی آی:مسابقه
- سوتای رنشو:حریف تمرینی
- تای ساباکی:حرکات بدن
- توکویی وازا:تکنیکهای مورد علاقه
- تسوکوری:وضعیت گرفتن برای پرتاپ
- تسوری کومی:بال کشیدن
- وازا:تکنیک
- یودان شا:کسی کمربن سیاه دارد
- زاری:تعظیم کردن در حلت زانوزده
- نوگاره کاتا:روشهای فرار
فنون
فنون جودو در دو بخش فنون پرتابی و فنون کانسه و شیمه قرار می‌گیرد:
1- ناگه‌وازا(فنون پرتابی):
این فنون که به فنون پرتابی شهرت دارد در سه بخش ته وازا(فنون دست)، کوشی وازا (فنون کمر) و آشی وازا (فنو* تای اوتوشی
- اوچی ماتا
- اوچی گاری (فنون پا)
- کوچی گاری (فنون پا)
- اوسوتو گاری (فنون پا)
2- کاتامه‌وازا(کانسه ، شیمه):
- کان ستسو وازا (کانسه): برگرداندن و فشردن مفصل‌ها به سوی مخالف و بیش از دامنه حرکت طبیعی‌شان
- شیمه‌وازا:انسداد شریان‌های خون‌رسان به مغز
* ناگه وازا( nage waza ) تکنیکهای پرتابی
o تاچی وازا (tachi - waza): تکنیکهای ایستادن
+ ته وازا (te-waza): تکنیکهای دست
+ کوشی وازا (koshi-waza) :تکنیکهای مفصل رانی یا کمر
+ اشی وازا (ashi-waza) :تکنیکهای پا یا ساق پا
o سوتمی وازا (sutemi-waza) : تکنیکهای فداکارانه
+
ماسوتمی وازا (ma-sutemi-waza) : تکنیکهای خوابیده از پشت
+
یوکو سوتمی وازا (yoko-sutemi-waza) :تکینکهای خوابیده از پهلو *
نه وازا یا کاتامه وازا (ne-waza): تکنیکهای گلاویزی
o اوسای کومی وازا (osaekomi-waza ) :کنترل کردن و نگه داشتن
o
شیمه وازا (shime-waza ) : خفه کردن
o
کانستسو وازا (kansetsu-waza ) : قفل کردن و شکستن مفاصل *
آتمی وازا (atemi - waza) : تکنیکهای ضربه زدن به نقاط حساس
امتیازات
در این ورزش چهار نوع امتیاز وجود دارد که به ترتیب زیر می‌باشد:
- کوکااز سال 2008 حذف شد
- یوکو
- وازاآری
- ایپون
کوکا کمترین امتیاز یا معادل یک امتیاز می‌باشد. یوکو امتیاز متوسط . معادل 10 امتیاز و وازاآری امتیاز بزرگ معادل 100 امتیاز است. ایپون نیز امتیاز کامل یا ضربه فنی محسوب شده که معادل 200 امتیاز است و کسب این امتیاز باعث برد و پایان مسابقه می‌شود. کسب دو امتیاز وازاآری در طول مسابقه نیز معادل امتیاز ایپون و پایان مسابقه است.در حالی که امتیازات کوکا و یوکو با هم جمع نمی‌شوند.و امتیازات بر اساس ارزش فنی تکنیک اجرا شده است.
امتیاز کوکا به تازگی از جودو حذف شده است.
البته پس از حذف کوکا یوکو معادل 1 امتیاز وازااری معادل 10 امتیاز و ایپون معادل 100 امتیاز شده است.
شیوه پیروزی در مسابقات
در مسابقات جودو کسب امتیاز به دو شکل اجرای فنون در حالت تاچی وازا(سرپا) و اجرای فنون در حالت نی وازا (خاک) صورت می گیرد. هر یک از دو جودوکا که در طی مسابقه موفق به اجرای فن در یکی از این دو حالت گردد در صورت دستیابی به امتیاز کامل یا ایپون مسابقه را به نفع خود پایان خواهد داد . در صورتی که جودوکا از فنون تاچی وازا استفاده نماید داور بسته به شیوه زمین خوردن حریف یکی از امتیازات کوکا ، یوکو ، وازاری یا ایپون را به اجرای کننده فن (توری) خواهد داد . اگر به هر شکل ممکن (مثلاً پس از اجرای فن)دو جودوکا به زمین بیافتند و یکی از دو مبارز بتواند حریف را در حالت خاک یا همان نی وازا (به طوری که پشت حریف به تشک تماس داشته باشدو بر حریف کاملاً مسلط باشد)مهار نماید ، داور بسته به مدت زمانی که حریف در حالت خاک است به اجرای کننده فن امتیاز خواهد داد . اگر مجری فن برای مدت 24 ثانیه بتواند حریف خود را در خاک نگه دارد بازی با امتیاز کامل ایپون به پایان خواهد رسید .
