کنترل تمرین از طریق اندازه گیری ضربان قلب

يك مربی همواره باید برنامه های تمرینی خود را از نظر اجرا تحت کنترل داشته باشد ، تا بتواند يك ارزیابی صحیح از برنامه های داده شده به عمل آورد و چنانچه لازم باشد اصلاحات مورد نیاز را در برنامه تمرینی خود به عمل آورد.لذا باید در سه مرحله تمرینی يعني : گرم کردن، تمرینات هوازی وتمرینات غير هوازی ورزشکار را تحت کنترل داشته باشد تا دریابد آیا آنچه هدف برنامه تمرینی بوده است رسیده است یا خبر؟ با چند روش مي توان ورزشکار را کنترل نمود كه آیا به آن دامنه كار تعریف شده رسیده است یا خبر ؟ براي مثال وقتي به تيم دستور گرم كردن مي دهد بايد كنترل كند كه آيا واقعا بدن وي گرم گرديده است يا خير؟ يا آيا در تمرينات هوازي ورزشكار در همان حد خواسته شده كار كرده است يا نه ، زیرا ممكن است ورزشكار فراتر از خواسته مربي شدت كار را بالا برده و يا بر عكس، در آن شدت ، كار نكرده باشديكي از اين روش ها اندازه گيري اسيد لاكتيك خون ورزشكار است زيرا ميدانيم در فعاليت هاي مختلف با شدت هاي گوناگون ، مقدار تجمع اسيد لاكتيك در بدن متفاوت مي باشد اما چگونه يك مربي مي تواند در وسط تمرين اسيد لاكتيك را اندازه گيري كند ؟ پس راه آسانتري را بايد جستجو نمود ساده ترين راه اندازه گيري ضربان قلب ورزشكار است ، يعني با اندازه گيري ضربان قلب ورزشكار با پارامتر هاي از پيش تعيين شده مثل سن و ضربان قلب ورزشكار در حالت سكون مي توان به اين هدف رسيد. وقتي مربي به ورزشكاري دستور گرم كردن (warm up ) مي دهد بايد ضربان قلب وي برابر فرمول زير محاسبه كند و ضربان قلب كه به اين محدوده رسيد نشان مي دهد كه بدن گرم شده است و آماده تمرين مي باشد.

ماكزيمم ضربان مجاز قلب ورزشکار = سن ورزشکار – 220

ضربان قلب كاري = ضربان قلب ورزشکار در حالت سكون – ماكزيمم ضربان قلب ورزشکار

ضربان قلب در حالت گرم كردن= ضربان قلب در حالت سكون + (4/0×ضربان قلب كاري)

براي مثال اين محاسبه براي يك ورزشکار 30 ساله كه ضربان قلب وی در حالت سكون  70 ضربه در دقيقه مي باشد به شرح زير است

ماكزيمم ضربان مجاز قلب 190=30-220

ضربان قلب كاري 120=70-190

ضربان قلب مجاز براي گرم كردن 118=70+48 70+(4/×120)

محدوده ضربان قلب ورزشكاري كه استقامتي هوازي كار مي كند به شرح زير است.

ضربان قلب در حالت سكون +(6/0×ضربان قلب كاري)

و اگر ورزشكار در آستانه غير هوازي كار مي كند يعني بين مرز هوازي و غير هوازي كار وتمرين مي نمايد ضربان قلب وي به شرح زير محاسبه ميگردد.

ضربان قلب در حالت سكون + 7/0 ×ضربان قلب كاري

براي مثال يك ورزشكار 30 ساله كه ضربان قلب وي در حالت سكون 60 است محدوده ضربان قلب وي در حالت آستانه غير هوازي به شرح زير مي باشد

ماكزيمم ضربان قلب 190=30-220

ضربان قلب كاري 130=60-190

151=60+91=60+(7/0×130)

ضربان قلب يك ورزشكار با مشخصات ذكر شده فوق وقتي كه در آستانه غير هوازي كار مي كند . اما محاسبه ضربان قلب همان ورزشكار 30 ساله كه ضربان قلب وي در حالت آرامش و سكون 60 است در زمانيكه در آستانه اسید لاكتيك يعني غير هوازي كار مي كند به شرح زير است.

ضربان قلب ورزشكار در حالت سكون +9/0×ضربان قلب كاري

ضربان قلب كاري 130 =60-190 àماكزيمم ضربان قلب 190 =30-220

177 =(60+117) =60+(9/0×130)

ضربان قلب ورزشكاري كه در سيستم اسيد لاكتيك يا غير هوازي كار مي كند پس با توجه به ويژگي هر ورزشكار مي توان از روي ضربان قلب وي مشخص نمود كه آيا وي در آن مرحله اي كه از وي خواسته شده بود شدت تمرينات را رسانده است يا خير؟

گردآوری:عباس محمد علی