جوانترین ورزشکار المپیک توکیو بودم
گفتگو با حیدر شونجانی اسطوره شنا و واترپلو ایران
آرام است، بسیار آرام. چهره مهربانش با چهره خروشان او روی نیمکت مربیگری قابل مقایسه نیست. در سن 60 سالگی نیز در میدان مسابقه برق پیروزی در این چشمها کاملا مشهود است. شاید اگر بگوییم تاریخ مانند وی را به ندرت دیده و یا شاید هیچ وقت مثل او را تکرار نمی کند اغراق نکردیم. چندی بیش سازمان تربیت بدنی از فدراسیون شنا خواست قهرمان برتر تاریخ این فدراسیون را معرفی کند که به همراه تهیه یک بنر از این چهره برتر باشد. بسیاری از پیشکسوتان شنا و واترپلو ایشان را به عهده چهره ماندگار می شناسند.
وقتی به سراغ ایشان رفتیم استاد حیدر شونجانی به گرمی و با وجود مشغله زیاد کاری درخواست گفتگو از طرف ما را پذیرفت.
استاد شونجانی از خودتان بگویید از ابتدای زندگی.
حیدر شونجانی متولد 25 آذر 1323 متولد بندر انزلی
شنا و البته واترپلو را از کجا آغاز گردید؟
مثل تمام بچه های انزلی کنار دریای مواج تمام بازی و سرگرمی های ما همین بود. از طلوع تا غروب خورشید در دریا بودیم و البته شنا را از همان جا آموختم؛ اما بعد از آن حدود 12 سالم بود که آقای شیرازی اولین مربی ام در شنا مرا با شنای حرفه ای آشنا کرد. او به من گفت هم استعداد دارم و هم استیل خوبی برای شنا دارم. البته علاقه بسیار زیادی نیز به آب داشتم. در سن 13 سالگی وقتی در مسابقات آموزشگاهی در گیلان به مقام اول رسیدم. برای مسابقات قهرمانی کشور به تهران آمدم. در آن زمان مسابقات به صورت المپیادی برگزار می شد؛ من در 13 سالگی موفق شدم در ماده 400 متر و 1500 متر به مقام قهرمانی ایران دست پیدا کنم و البته در آن جا بود که متوجه شدم علاقه بسیاری به شنای سرعتی دارم به هر صورت در آن مدت بدون مربی خودم شنای سرعت کار کردم و توانستم در مسابقات قهرمانی کشور در 100 متر آزاد قهرمان کشور شوم و البته در 400 متر نیز همین مقام را کسب کردم.
از چند سالگی به عضویت تیم ملی در آمدید؟
از همان 13 سالگی. آن زمان مربی تیم ملی یک شخص آمریکایی بود که به من گفت تو مستعدترین شناگر ایرانی هستی بعد از آن در تیم تهران نیز زیر نظر آقای داود نصیری به تمرین می پرداختم.
از مسابقات در سطح ملی بگویید.
یادم می آید اولین باری که برای ایران مسابقه دادم مسابقات پیمان ( سنتو) بود که در تهران برگزار شد و البته بسیاری از مقامات کشوری نیز از مسابقه دیدن می کردند. در آن مسابقات علاوه بر ایران ترکیه و پاکستان نیز حضور داشتند که من در مواد 800 ، 400 ، 200 ، 100 و 1500 متر به عناوین نخست دست یافتم.
استاد ! بهترین خاطره شما در تیم ملی چیست؟
اگر بخواهم در مورد شنا بگویم، حضورم در المپیک 1964 توکیو بود. من 14 سال سن بیشتر نداشتم و کم سن ترین ورزشکار آن المپیک محسوب می شدم که با سختی بسیار زیاد توانستم به آن مسابقات راه پیدا کنم.
متاسفانه از همان ابتدا هم به ورزش پایه شنا بها داده نمی شد آن روزها وقتی من متوجه شدم در شنای سرعتی می توانم پیشرفت کنم و درخواست کردم مرا به مسابقات المپیک ببرند. البته برای من یک شرط بسیار سخت گذاشته بودند در آن زمان رکورد 100 متر آزاد کشور 20/1 بود. هیچ وقت فراموش نمی کنم، با تمام وجودم در رکود گیری شنا کردم و وقتی متوجه شدم توانستم با زمان 100 ، 80/59 متر را طی کنم از فرط خوشحالی نمی دانستم که چه کاری باید انجام دهم به این ترتیب المپیک توکیو راه پیدا کردم. گرچه نتوانستم از دور مقدماتی صعود کنم اما این یکی از بهترین خاطرات ورزشی من محسوب می شود.
استاد شما در چه موادی رکوردار ایران بودید؟
اگر اشتباه نکنم در مواد 200 ، 100 ، 50 آزاد، 800 و 1500 متر
استاد شونجانی از واترپلو هم کمی برای ما می گویید؟
در آن زمان واترپلوئیست وجود نداشت؛ تعداد شناگران هم بسیار کم بود. حال فرض کنید از این تعداد شاید 14 یا 15 نفر بیشتر مناسب ورزش واترپلو نبودند، خوشبختانه من از نظر استیل بدنی مناسب این رشته بودم و علاقه بسیاری هم به این رشته زیبا داشتم.
استاد از مسابقات آسیایی تهران بگویید .
در آن سال واقعا آماده بودم. هم عضو تیم ملی شنا بودم هم عضو تیم ملی واترپلو.فکر می کنم در شنا و در ماده 100*4 متر مختلط تیمی چهارم شدیم و در واترپلو نیز به مقام نخست دست پیدا کردیم. به عنوان نماینده این قاره هم در مسابقات جهانی کلمبیا شرکت کردیم و در مسابقات المپیک مونترال. بعد از مسابقات آسیایی تهران در سال 53 از تیم ملی شنا خداحافظی کردم و در سال 56 نیز از بازیگری در واترپلو وداع نمودم.
آقای شونجانی در کسوت مربیگری چطور بودید؟
خدا را شاکرم در مورد مربیگری یک بار با تیم چوکای گیلان قهرمان کشور و با تیم برق منطقه ای گیلان 2 سال پیاپی نایب قهرمان لیگ واترپلو شدیم. 4 سال با همین تیم به عنوان نماینده ایران در مسابقات باشگاهها آسیا مقام دوم را کسب کردیم و در مسابقات لیگ 85 نیز با توجه به نداشتن اسپانسر با نام تیم هیات شنای گیلان به مقام چهارم لیگ برتر دست یافتیم.
استاد رکورد 100 متر شما در شنا چند سال پابرجا بود؟
دقیقا به خاطر ندارم شاید حدود 20 سال که آقای احمد حسینی رکورد بنده را جابجا کردند.
وضعیت شنای ایران در حال حاضر چگونه است ؟
خیلی خوب، ما سرعت بسیار مناسبی در پیشرفت داریم؛ الان 100 متر آزاد را زیر 52 ثانیه در ایران شنا می کنند و این جای تبریک دارد. این همان شنایی بود که رکورد شکنی آن مانند رکورد خود بنده در زمان های طولانی پایدار بود و میزان و مقیاس پیشرفت در رشته شنا رکورد شکنی است من به جرات می توانم بگویم با همین روند و در صورت حمایت سازمان ورزش از برنامه های کنونی آینده ای بسیار درخشان در انتظار شنای ایران است.
البته متاسفانه سازمان تربیت بدنی به خصوص ادارات کل این سازمان در شهرستانها از شنا حمایت خوبی ندارند. در سطح کشور مربیان خوبی داریم اما به اندازه کافی استخر نداریم. امکانات و حمایت کلید رشد شنا است مربیان شهرستانی و شناگر شهرستانی خصوصا در گروه های سنی پایین وقتی که به مقام هایی دست پیدا می کنند باید مورد تقدیر قرار بگیرند. این کار خوبی است که فدراسیون می تواند انجام دهد. چون بنده با توجه به اینکه در هر دوی این رشته همه کار کرده ام تمرینات در این رشته بسیار خسته کننده تر از هر رشته ای می تواند باشد. در مورد واترپلوی کشور نیز ما هم اکنون لیگ بسیار خوب و منسجمی داریم و خوشبختانه می توان واترپلوی ایران را بزودی یکی از تیم های مطرح آسیا دانست. البته هم اکنون نیز کشور ما جزو چهار قدرت برتر قاره کهن محسوب می شود. سال گذشته و پس از مسابقات دوحه جوان گرایی بسیار خوبی در تیم ملی بزرگسالان انجام شده است و به نظر من اگر به این جوانها کمی فرصت بدهیم و در این چهار سال با شرکت در مسابقات معتبر تجربه لازم را به این جوانان تزریق کنیم، می توانیم در مسابقات آسیایی گوانگجو روی سکو برویم..
نشریه رسمی فدراسیون شنای جمهوری اسلامی ایران