تاریخچه اسکواش در جهان و ایران
– در سال 1148میلادی یک بازی به نام بازی های با کف دست [1] در میان فرانسوی ها متداول بود که توپ را با دست به دیوار می زدند و برگشت آن را کنترل می کردند . بعد از این در اوایل قرن 19میلادی فکر استفاده از بازی با راکت و توپ به وجود آمد .زندانی های زندان “فلیت” برای سرگرمی با راکت توپ را به دیوار می زدند که بعدها موجب پیدایش بازی به نام راکتس شد و در میان دانش آموزان مدارس گسترش یافت .سپس در سال 1830شاگردان مدرسه های انگلستان بازی اسکواش را اختراع کردند .
آنها با بهم فشردن یا له کردن لاستیک (اسکواش یعنی له کردن و در اصل صدای توپ با راکت و اصابت و برگشت توپ صدای اسکواش را به گوش می رساند) توپی ساختند و باراکت تنیس آن را به دیوار می زدند و اسن امر موجب شد به علت شکستن شیشه ها تا مدتی متوفق شود . اما در سال 1860 یا 1864 نخستین کورت اسکواش در مدرسه ای در انگلستان ساخته شد و به طور رسمی بازی این رشته آغاز شد . این رشته در مدرسه ها و دانشگاه ها انجام می شد و تنها برخی از ثروتمندان در خانه اتاقکی کورتی داشتند در ابتدا این رشته به دو صورت بازی مشد یکی در انگلستان که با توپ نرم در اتاقکی به پهنای 21پا( حدود 630 سانتی متر) و دیگری در آمریکای شمالی با توپ سخت در کورت به پهنای 18/5 پا (545 سانتی متر ) بود. البته طول در هر دو 32 پا ( حدود960سانتی معر ) بود. درسال 1883نخستین زمین اختصاصی در آکسفورد انگلیس ساخته شده این رشته به تدریج در انگلستان و آمریکای شمالی گسترش یافت و به دیگر کشورها راه پیدا کرد.
– در سال 1907مخستین انجمن ملی اسکواش در آمریکا تأسیس شد به سال 1908در انگلستان کمیته اسکواش در انجمن راکت تنیس تأسیس شده در سال 1928به صورت مستقل به شکل انجمن در آمد. اما از سال 1960به بعد با توپ مخصوص دوباره و با سرعت بالا به بازار آمده و دوباره این رشته فعال شد و رقابت ها پیگیری شد . در سال 1980 رقابت های اسکواش به صورت حرفه ای و آماتور تقسیم شد در سال 1998به بازی های آسیایی اضافه شد .
اسکواش در ایران
– اسکواش حدود سال 1320با ورود کارکنان انگلیسی شرکت نفت به آبادان و ساخت اسکواش برای بازی و تفریح خود و اعضای خانواده آنها وارد ایران شد . در سال 1345در استان های خوزستان و تهران سالن های تمرینی وجود داشت که بعد ها گسترش یافت و در شهرهای آبادان و اهواز و مسجد سلیمان نیز اسکواش راه اندازی شد .
– نخستین فدراسیون اسکواش ایران در سال 1353به ریاست عباسقلی بختیار تأسیس شد اما یک سال بعد منحل شد تا اینکه در سال 1372دوباره به ریاست غلامحسین فرزامیفعال شد. در سال 1994به عضویت فدراسیون آسیا درآمد . از سال 1382 ریاست این فدراسیون بر عهده حمید قاسمی است .
قوانین و مقرارات اسکواش
– اسکواش به وسیله 2 نفر به صورت انفرادی یا به صورت 4نفر ( دوبل ) در زمین یا کورت که دارای 4 دیوار است و با یک توپ پلاستیکی تو خالی انجام می شود .
– ابعاد زمین – در یک نفره 9/750 متر طول و عرض 6/40و 11/655 قطر و 5/640 متر ارتفاع است.
– کورت دارای 4 دیوار است . دو دیوار در پهلو ، دو دیوار عقب و جلو ، دیوارها با خطاهای به ضخامت 50 میلی میتر و ارتفاع خط دیوار جلو 4/57 است این دیوار دارای خط سرویس که از کف زمین ارتفاعش 1/78متر تا 1/83 متر است . خط بورد دیگر خطی است که بر دیوار جلو کشیده شده است و ارتفاع آن از زمین 430میلی متر است دیوار عقب 2/13متر است .
– راکت اسکواش ، دو نوع وجود دارد یکی راکت های سنتی که از چوب درخت زبان گنجشک ساخته می شود اما بعد از آن در سال 1980، راکت ها از مواد مرکب مانند فلز ، گرافیک ، کولار، ساخته می شود . طول راکت 68/6 سانتی متر ، عرض 21/5سانتی متر است و وزن مجاز 255گرم است .
توپ اسکواش
1- توپ دارای خال آبی – که دارای حرکت جهشی و بسیار تندی است و بازیکن حرکاتش کند است ( معمولاً برای آموزش به کار می رود) .
2- توپ دارای خال قرمز –حرکتش از خال آبی کند تر است ولی حرکات بازیکن تند تر است (برای اصلاح تکنیک)
3- توپ دارای خال سفید – حرکت و جهش آن کند تر از دو تای بالایی است در نتیجه حرکات بازیکن تند تر است .
4- توپ دارای خال زرد – که خیلی کند تر از خال تک زرد است که در مناطق گرم استفاده می شود .
5- وزن توپ بین 23/3 تا 24/5 گرم است و قطر آن 39/5 تا 41/5 میلی متر است
– اسکواش در بازی خانم ها 2گیم است و بازی آقایانن 3گیم از 5 گیم است .
– قبل از بازی هر دو بازیکن 5دقیقه وقت برای گرم کردن دارند .
– انتخاب سرویس از باکس چپ یا راست درموقع زدن نخستین سرویس در اختیار زننده سرویس است.
– اگر نخستین امتیاز را گرفت به طور اجباری جای سرویس عوض می شود .
– بازیکنی که زود تر به 9امتیاز برسد آن گیم را برده است – و شمردن امتیازات مانند رشته والیبال به صورت رالی است .
– بازیکن توپ را با راکت می زند و توپ باید پیش از برخورد با زمین با دیوار رو به رو برخورد کند و هنگام برگشت از دیوار رقیب دوباره ضربه بزند .
– کسی نتواند توپ را در برگشت مهار کرده و ضربه بزند امتیاز از دست داده است .
– مسابقه شامل سه یا پنج گیم و هر گیم دارای 9 امتیاز است .
– معمولاً سالن اسکواش از 4تا 8 زمین بازی تشکیل می شود که هر زمین ابعاد 6/4×9/75 و به ارتفاع 5/640 متر است .
– در بازی های المپیک آسیایی و بین المللی از دیوار های شیشه ای نشکن برای دور زمین استفاده می شود که در این صورت حداقل یک متر حریم در خارج دیوار منظور می شود و ابعاد 7/2×9/2×12/5 متر خواهد بود .
– محدوده قانونی اصابت توپ کادری از دیوار مقابل بازیکن است که بالاتر از خط چهل و هشت سانتی متر از سطح زمین و پایین از خط[2]است برخورد توپ به نقطه ای پایین تر از این کادر خطا محسوب می شود . ضربه زدن یک در میان است و ضربه زننده باید توپ را به صورت هوایی [3] یا بعد از اولین خیز توپ از زمین به سمت دیوار جلو بزند . گردش توپ[4] بین دو حریف زمانی تمام می شود :
1- توپ دو بار به زمین برخورد کند.
2- توپ به محدوده زیر چهل و هشت سانتی متر برخورد کند .
اسکواش ساحلی
اسکواش ساحلی نوعی ورزش مفرح است که جهت برقراری بازی دوستانه و تفریحی در کنار سواحل دریایی است .
کورت اسکواش ساحل دارای :
1- دیوار روبه رو به ابعاد ( عرض 3/20متر و ارتفاع 3متر )
2- دیواره جانبی با انحراف زاویه 30درجه نسبت به دیواره روبه رو ( طول 3متر و 97/5سانتی متر )
3- ابعاد کف : به صورت ذوزنقه 3 متر عرض و دیواره 4/975 متر ( طول ) 4/70 متر عرض روبه رو
4- کف تا طول 2 متر به صورت شیبدار است .
بازیکنان به طور کلی بر روی ماسه هستند و ناحیه درون کورت به نوعی پا نمی خورد .
[1]Le/pavme
[2]Court Line
[3]Volley
[4]Rally