آسیب های شایع در ورزش فوتبال

حدود نیمی از آسیب ها در فوتبال آسیب اندام تحتانی است . ( زانو به تنهایی 36% موارد را تشکیل می دهد ) . اندام فوقانی 30% آسیب ها و ستون فقرات و احشاء باقی موارد را تشکیل می دهند .

اگر بخواهیم اختصاصی تر و بر حسب نوع آسیب این طبقه بندی را انجام دهیم به شرح زیر خواهد بود .

– کشیدگی 40%

– کوفتگی ها 25%

– در رفتگی ها 15%

– شکستگی ها 10%

-ضربه های خفیف 5%

– و سایر موارد 5%

فردی که در ارتباط با مراقبت از ورزشکاران است ، لازم است ماهیت و شدت این آسیب ها را بشناسد و با تشخیص ، درمان و توان بخشی آنها آشنا باشد . همچنین تدابیر برای پیشگیری کننده یا کاهش دهنده اثرات ناتوان کننده  صدمات در ورزش های تماسی اهمیت به سزا دارد . در این نوشتار با آسیب های شایع در فوتبال آشنا می شویم .

اندام فوقانی

کمربند شانه ای

شایع ترین صدمات کمربند شانه ای در ورزش های تماسی ، شکستگی استخوان ترقوه و دررفتگی شانه می باشد .

شایع ترین استخوانی که در کمربند شانه ای در این ورزش ها دچار شکستگی می شود ترقوه است که در ورزشکاران نوجوان در اثر ضربه مستقیم به ترقوه ایجاد می شود . معمولا ثلث میانی ترقوه می شکند و تورم و تغییر شکل واضح پیدا می شود . شکستگی با عکسبرداری تایید می شود .

بازگشت به ورزش پس از 8 هفته در صورت فقدان علائم بالینی و جوش خوردن شکستگی بر اساس شواهد رادیولو ژیک صورت می گیرد . توان بخشی و حرکات کششی شانه پیش از بازگشت ورزش باید انجام گیرد .

در اثر افتادن روی شانه یا اصابت دو بازیکن ، اگر در وضعیتی که بازو در کنار بدن است نیرویی به نوک شانه وارد شود جداشدگی یا کشیدگی مفصل شانه رخ می دهد . آسیب از کشیدگی لیگامانی تا پارگی کامل آن متغیر است . حساسیت موضعی روی شانه وجود دارد . ضایعه در عکس رادیولوژیک تشخیص داده می شود . درمان شامل استراحت ، استفاده از یخ و آتل در موارد کشیدگی لیگامان است . در پارگی ها بر حسب مورد جراحی یا آتل گذاری صورت می گیرد . بازگشت به ورزش نیازمند دامنه کامل حرکات و کشش است . محافظت شانه با باندا ژ مفید خواهد بود . عارضه تاءخیری این آسیب می تواند ورم مفصل باشد .

فوتبال یکی از علل شایع دررفتگی شانه است . فرد مصدوم درد حاد و محدودیت حرکت دارد و کناره شانه صاف به نظر می رسد . برای تشخیص ؛ معاینه دقیق و عکسبرداری لازم است . درمان این آسیب جا انداختن آن توسط پزشک با تجربه است .

آرنج

دررفتگی آرنج به دنبال نیروی بازکننده و فشارنده شایع است . این آسیب در اولین فرصت به ملایمت و با دقت به وضعیت عروقی عصبی اندام جا انداخته می شود. پس از جااندازی عکس رادیولوژیک جهت حصول اطمینان لازم است . بازگشت به ورزش با استفاده از آتل محافظ ظرف 3 تا 6 هفته برحسب دامنه حرکات و کشش صورت می گیرد .

زانو

آسیب زانو در فوتبال و ورزش های تماسی بسیار شایع است . تقریبا تمام ساختمان های زانو می توانند صدمه ببینند که در هر مورد تست های تشخیصی و اقدامات لازم تشخیصی و درمانی توسط پزشک معالج صورت می گیرد .

آسیب لیگامان داخلی زانو بسیار شایع است . در این حالت حساسیت موضعی در تمام طول لیگامانی و در انتهای رانی و ساقی آن وجود دارد .

در صدمات زانو در ورزشکاران نوجوان بررسی رادیولو ژیک برای اطمینان از عدم آسیب صفحه رشد ضروری است .

در تکمیل اقدامات درمانی و برای بازگرداندن مصدوم به ورزش توان بخشی نیز صورت می گیرد .

دررفتگی زانو یک آسیب نادر است . مصدوم باید در عین محافظت از اندام آسیب دیده سریعاً از زمین خارج شود . ساق پا نباید در وضعیت آویزان قرار گیرد . جاندازی باید در اولین فرصت صورت گیرد .

قوزک پا

صدمات قوزک پا در فوتبال شایع است . علت عمده آن پیچش پا و خم شدن پاست که بر ساختارهای لیگامانی پا صدمه می زند . شرح حال برای تعیین مکانیسم آسیب و کمک به تشخیص مهم است .

درد در محل قوزک داخلی یا قوزک خارجی بر حسب جهت گردش پا در هنگام آسیب وجود دارد .

تورم و حساسیت موضعی نیز دیده می شود . در 24 تا 48 ساعت اول درمان استراحت – تحمل وزن در حد توان- Ice استفاده از یخ 20 دقیقه یا کمتر – چهار بار در روز بانداژ یا آتل هوا- بالا نگه داشتن عضو مصدوم جهت کنترل ورم سپس توان بخشی و آماده سازی برای بازگشت به ورزش صورت می گیرد .

آسیبهای فوتبال از نظر علت پدید آورنده به چند دسته تقسیم می شوند؟

آسیبها ی مستقیم : از آنجا كه فوتبال یك ورزش پر برخورد است ، غالب اوقات ضربة مستقیم به فوتبالیستها اصابت می كند . مثلا در طی تكل بازیكن حریف یا در اثر تصادم با یك بازیكن دیگر. این ضربات به آسیبهای كوفتگی (پارگی عروق خونی داخل نسوج نرم كه به تشكیل هماتوم می انجامد) یاشكستگیهای استخوان منتهی می شوند.

آسیبهای غیر مستقیم : این آسیبها از نیروهایی كه در یك ساختار عضلانی اسكلتی در طی فعالیت ایجاد می شوند، ناشی می گردند. آسیب ممكن است درعضلات تاندونها، رباطها ، مفاصل و استخوانها مشاهده شود. این نوع از آسیب غالبا در ابتدا یا انتهای بازی و به خاطر گرم نكردن به میزان كافی ،انعطاف پذیری ضعیف یا خستگی عارض می گردد.

آسیبهای ناشی از استعمال مفرط (Overuse Injuries) : در اثر حركات مستمر یا مكرر یا در نتیجه قرار گرفتن عضو در معرض فشارهایی زیاد پدید می آیند . این آسیب ها در اثر خطاهای تمرینی شامل گرم كردن ناكافی ، برنامه های تمرینی بسیار شدید ، افزایش ناگهانی در مدت تناوب یا شدت تمرین وبازپروری ناكافی آسیب قبلی هستند. ناهنجاری های بیومكانیكی شامل یكسان نبودن طول پاها، عدم انعطاف پذیری نسج نرم ، قرار گیری اندام در وضعیت بیومكانیكی نامناسب و سفتی مفصل میباشند . مشكلات كفش عبارت از عدم قابلیت مناسب در استهلاك نیروی وارده ، محافظت ناكافی یا سایز نامناسب آن هستند.زمین مسابقه ممكن است مسئول بروز آسیب ها باشد. به عنوان مثال درصورتی كه زمین ناصاف و یا چمن و كف پوش آن از كیفیت مناسب برخوردار نباشد،شكستگی های تنشی(شكستگیهای ظریف در استخوان قشری ) ازفشارهای شدید ناشی می شود و ممكن است در رده آسیب های استعمال مفرط قراربگیرد. این شكستگی ها در  استخوان های  كف پا ( متاتارس) . نازك نی ( فیبولا)و درشت نی ( تیبیا) شایعند.