مبانی فیزیوتراپی و توانبخشی در آسیب های ورزشی
هدف از انجام این کار بازگرداندن ورزشکار به شرایط انجام ورزش و شرکت در مسابقات می باشد
رخداد آسیب ها و صدمات در ورزش اجتناب ناپذیرند، اما خوشبختانه این حوادث به ندرت تحدیه کننده ی حیات اند .هدف در باز توانی , بازگرداندن ورزشکار به شرایط انجام ورزش وشرکت در مسابقات است .
روند کار توان بخشی در طب ورزش به صورت تهاجمی بوده که هدف نهایی آن بهبود هرچه سریعتر ورزشکار و توانای انجام فعالیتهای ورزشی به شرط سلامتی کامل فرد می باشد .
اهداف کوتاه مدت در برنامه های توانبخشی عبارتند از :
1) انجام اقدامات و کمکهای اولیه پس از رخداد حادثه در جهت کاهش ویا جلوگیری از پیشرفت تورم .
2) جلوگیری ازایجاد یا تقلیل حس درد
3) بازگرداندن دامنه حرکات مفصلی (Range of motion)
4) بازگرداندن و یا تقویت قدرت ، تحمل و توانایی عضلانی
5) برقراری مجدد سیستم ارتباطی عصبی ، عضلانی تا حد امکان
6) پیشرفت در حفظ تعادل (Coordinanation)
7) حفظ تناسب ارتباط سیستمهای قلبی-ریوی
8) ایجاد اتحاد و تناسب بین عملکرد های متوالی و یا همزمان ورزشکار(پولیومتری)
-کنترل تورم سریعا” پس از ایجاد آسیب شاید به تنهایی مهمترین جنبه در توانبخشی آسیبها در برنامه ی طب ورزش است .اگر تورم درمراحل ابتدایی و حاد آسیب کنترل شود ، زمان انجام دوره اقدامات درجهت توانبخشی فرد به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد .
هدف از فیزیوتراپی و بازتوانی ورزشی باز گرداندن ورزشکار پس از اقدامات پزشکی به سطحی از آمادگی است که قبل از آسیب و صدمه ورزشی داشته است. این مسئله با دو رویکرد انجام می شود:
1. پیشگیری از کاهش آمادگی جسمی عمومی ورزشکار به نوعی که محل آسیب دیده فشاری وارد نشود.
2. بازتوانی محل آسیب دیده تا از آتروفی و ضعف عضلانی، خشکی مفاصل، محدودیت حرکتی و آسیبهای ثانویه در مفصل و عضلات، پیشگیری شود و عضو آسیب دیده به حالت اولیه برگردد.
انجام بازتوانی و رسیدن به اهداف فوق به کسب تشخیص دقیق توسط پزشک و برنامه ریزی و همکاری کامل پزشک و فیزیوتراپ نیازمند است. فراموش نشود بازتوانی عمومی ورزشکار و رساندن آمادگی جسمانی به حالت اولیه از مهمترین وظایف فیزیوتراپ ورزشی است:
1) برنامه بازتوانی، انحصاری و فردی باشد.
2) از وسایل تخصصی و گران قیمت بدون ضرورت استفاده نشود.
3) افزایش و بهبودی سیر درمان در هر جلسه ثبت شود.
4)بعد از افزایش قدرت به انعطاف پذیری، سرعت، توان و استقامت نیز تاکید شود.
5)الگوهای مهارتی خاص از تمرینات ساده به سمت تمرینات پیچیده باشد.
6) بعد از تقویت منفرد عضلات، تمای عضلات عضو آسیب دیده تقویت شود.
7) علاوه بر عضو آسیب دیده بر حفظ قدرت و توان عضو قرینه همت شود .
8) به نوع رشته ورزشی و استفادههای خاص ورزشکار از عضو آسیب دیده دقت بیشتری شود
دکتر مصطفی عظیمی