تکواندو

دو تکواندوکار در حال مبارزه.

      تکواندو (زبان کره‌ای: خط هانگول: 태권도 خط هانجا :跆拳道) یک ورزش رزمی کره‌ای و یکی از ورزشهای المپیکی است. تکواندو ورزش ملی کره جنوبی و دارای بیشترین تعداد ورزشکار در میان ورزش‌های رزمی در سراسر دنیا است.

فنون تکواندو از ورزش‌های سنتی تاریخ کره استخراج و پس از جنگ جهانی دوم با کوشش استادان هنرهای رزمی کره جنوبی در قالب یک ورزش رزمی مدرن به دنیای هنرهای رزمی عرضه شده‌است.

اگرچه این ورزش تأثیراتی از کاراته پذیرفته و شباهت‌هایی نیز با برخی سبک‌های جنوبی کونگ فو در آن به چشم می‌خورد، اما استیل خاص این رشته دفاعی که متکی بر ضربات پا با حداکثر قدرت وسرعت است و بر حفظ فاصله فیزیکی با دشمن و طراحی فنون برای دور کردن مهاجم تاکید دارد، آن را از تمام سبک‌های رزمی موجود متمایز می‌کند.

           نام

کلمه تکواندو از سه بخش تشکیل می‌شود:

• 태 «تِ» = ضربه زدن دفاع کردن شکستن توسط پا
• 권 «کوان»= ضربه زدن دفاع کردن و شکستن توسط دست و مشت
• 도 «دُ» = راه و روش

          تاریخچه

قدمت این رشته به گواهی دیوارنگاره‌ها و نقاشی‌های به جا مانده در مقبره‌های «کاگجوچونگ» و «مویونگ چانگ» در کره شمالی (منچوری غربی) به بیش از ۲۰ قرن پیش می‌رسد.- دریکی از این تصاویر مردی در حال اجرای یک فن دفاع با دست ترسیم شده که کاملاً مشابه ضربه اول گول ماگی (دفاع بالا) در تکواندو است. همین موجب شده تا تکواندو تاریخی کهن تر از سایر ورزشهای مرسوم در شرق آسیا مانند کاراته و کونگ فو داشته باشد.

شواهد قابل اعتمادی وجود دارد که شکل امروزین تکواندو از رشته‌های رزمی «سوباک» و «تکوان» که در دوران حکومت سلسله گوگوریو (۳۷ ق.م تا ۶۶۸ م) در شمال کره تمرین می‌شده، اقتباس شده‌است. در این دوران اهمیت زیادی به توانائیهای جنگی داده می‌شد و مسابقات منظمی برگزار می‌شد، شامل؛ رقص با شمشیر، تیراندازی، نبرد تن به تن، مبارزه‌ای که در آن دو نفر با شکستن یخ روی دریاچه وارد آب سرد شده و به مبارزه می‌پرداختند.

در دوران پادشاهی شیلا (۵۷ م تا ۹۳۵ م) که بر بخش‌های جنوبی شبه جزیره کره حکم می‌راند نیز توجه خاصی معطوف هنرهای رزمی بود. در این حکومت سازمانی نظامی، آموزشی، اجتماعی به نام «هوارانگ دو» وجود داشت، آموزش انواع هنرهای رزمی به ویژه سوباک نیز از جمله فعالیت‌های این سازمان بود.

اگرچه در این دوران هوارانگ دو فنون گلاویزی و ضربات دست فراوانی را وارد سوباک کرد، اما پس از آن میل چندانی به تمرین این نوع فنون در کره وجود نداشت و این رشته به شکل اولیه آن که بر مبنای ضربه زدن و جلوگیری از نزدیک شدن دشمن استوار بود، ادامه یافت. تکنیک‌های گلاویزی سوباک که «یوسول» نامیده می‌شد، بعدها با ورود به ژاپن پایه گذار ورزش «جودو» شد.

تمرین هنرهای رزمی در زمان امپراتوری قدرتمند «کوریو» (۹۳۵ تا ۱۳۹۲) نیز رواج زیادی داشت، در جشن‌های سالانه گوناگونی که در این سلسله بر گزار می‌شد، علاوه بر ورزشهای رزمی به مسابقات کشتی و چوگان نیز بهای زیادی داده می‌شد.

روی کار آمدن سلسله یی (۱۳۹۲ تا۱۹۱۰) که مبتنی بر تفکرات ایدئالیستی، رواج بودیسم و زدودن افکار کنفوسیوس از این کشور بود، کاهش نقش نظامیان در حکومت را نیز در پی داشت. این وضعیت اگرچه از رونق هنرهای رزمی کاست، اما تکامل این فنون تا هنگام اشغال کره توسط ژاپن در ۱۹۱۰ ادامه داشت.

در دوران حکومت استعماری ژاپن هنرهای رزمی بومی کره نیز مانند دیگر مظاهر فرهنگی این کشور با ممنوعیت مواجه شد، ژاپنی‌ها مدارس کاراته را در این کشور تأسیس و آموزش آن را جایگزین تکواندو کردند.

آموزش هنرهای رزمی کره‌ای در این دوران به طور مخفیانه در مناطق کوهستانی صعب العبور توسط گروه‌های کوچک ادامه داشت.

          تکواندو نوین

پس از پایان جنگ و آزادی کره ورزشهای رزمی سنتی این کشور تا حد زیادی با رشته‌های ژاپنی همانند کاراته، کندو و جودو آمیخته شده بود، در عین حال بسیاری از رزمی کاران کره هم با آموختن هنرهای رزمی چینی آن‌ها را وارد کره کرده بودند. در آن زمان بیشتر اصطلاح‌های «تانگ سو دو» و «کونگ سو دو» برای نام گذاری ورزشی که بعدها به تکواندو معروف شد، به کار می‌رفت.

تلاش برای بازسازی تکواندو و بازگرداندن آن به حالت اصلی خود در نهایت منجر به تبدیل این رشته به ورزش ملی کره و محبوبترین سبک رزمی در سراسر دنیا شد:

• ۱۹۵۹ – «انجمن تا سو دو» تأسیس شد. هدف این نهاد ایجاد یگانگی در هنرهای رزمی کره‌ای بود.^[۱]
• ۱۹۶۲ – تکواندو به عنوان یک بازی رسمی به چهل و سومین دوره بازی‌های ملی کره جنوبی وارد شد.
• ۱۹۶۵ – «انجمن تا سو دو» به«انجمن تکواندو» تغییر نام داد.
• ۱۹۷۲ – کوکی وان تأسیس شد. این باشگاه تا امروز بالاترین مرجع فنی تکواندو بوده‌است.
• ۱۹۷۳ – تأسیس فدراسیون جهانی تکواندو WTF)
• ۱۹۷۳ – برگزاری نخستین دوره بازیهای جهانی این رشته در کره با شرکت ۲۰۰ ورزشکار از ۱۹ کشور. آمریکا، تایوان و مکزیک در جدول رده بندی پس از کره قرار گرفتند.
• ۱۹۷۶ – شورای بین‌المللی ورزشهای نظامی «سیزم» تکواندو را به عنوان یکی از بازی‌های خود پذیرفت.
• ۱۹۸۳ – کمیته بین‌المللی المپیک «فدراسیون جهانی تکواندو» را به عنوان یکی از اعضای خود اعلام کرد.
• ۱۹۸۶ – برگزاری تکواندو به عنوان یک ورزش نمایشی در بازیهای آسیائی سئول.
• ۱۹۸۸ – برگزاری تکواندو به عنوان یک ورزش نمایشی در المپیک سئول.
• ۱۹۹۴ – تکواندو به عنوان یک رشته رسمی در بازی‌های آسیائی هیروشیما برگزار شد.
• ۲۰۰۰ – در المپیک سیدنی تکواندو دومین هنر رزمی آسیایی (پس از جودو) شد که به عنوان یک رشته رسمی در المپیک برگزار می‌شود.

         کیوروگی

لفظ کره ای کیوروگی به مبارزات جذاب و دیدنی تکواندو اطلاق می‌شود. مبارزات تکواندو نسبت به سایر رشته‌های رزمی از سطح حفاظتی ویژه‌ای برخوردار است و کارشناسان این رشته با بهره گیری از لوازم محافظ، امنیت و سلامتی را برای ورزشکاران به همراه آورده‌اند. بهره گیری از ساق بند، کاپ، لثه، هوگو و کلاه توسط تکواندو کاران در مبارزات باعث شده تا آسیب‌های ورزشی این رشته در حد صفر باشد و کمترین مصدومیتی متوجه ورزشکاران فعال در تکواندو باشد. حفظ سلامتی در کنار کسب موفقیت در میادین قهرمانی جزء تاکیدات این رشته در بخش کیوروگی که پر متقابل‌ترین بخش تکواندو است، تلقی می‌شود. در واقع مبارزات تکواندو به نحوی طراحی شده‌است که ضریب آسیب دیدگی به حداقل ممکن تقلیل یابد و این امر استقبال کودکان و نوجوانان را در جهت انجام مبارزات تکواندو و رشد در بخش المپیکی تکواندو است افزایش داده‌است.

مبارزات تکواندو در ۳ راند ۲ دقیقه‌ای برگزار می‌شود و ورزشکاران در این زمان روی تشک مسابقه تکواندو که شیاپ چانگ خوانده می‌شود به قضاوت یک داور وسط و ۴ داور کنار برای کسب امتیاز و پیروزی به مبارزه می‌پردازند. مسابقات تکواندو در مسابقات تکواندو در سطح جهان از حساسیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل همواره با حواشی خاصی همراه بوده‌است.

           پومسه

      پومسه یا فرم بخش دیگری از تکواندو می‌باشد که در آن تکواندو کاران به اجرای تکنیک‌های این رشته می‌پردازند. در پومسه تکنیک‌ها بر اساس روندی که ترکیب شده‌است به ترتیب مورد اجرا در می‌آید که و ورزشکاران در یک مسیر مشخص تلاش می‌نمایند یک رشته تکنیک‌های استاندارد را به بهترین نحو ممکن به اجرا در می‌آورند. این تکنیک‌ها به طریقی به اجرا در می‌آید که به صورت طبیعی نیز کاربرد آن حفظ شود و اثر گذاری آن در برابر یک فرد قابل مشاهده باشد.

پومسه خود به دو روش استاندارد و ابداعی تقسیم می‌شود که در جای خود نیاز به بررسی دارد در پومسه استاندارد، ورزشکاران یک سری تکنیک‌های مشخص را به صورت متوالی و با نظم مشخص به اجرا در می‌آورند اما در پومسه ابداعی تکواندو کاران مجاز هستند که روال تکنیکی جدیدی را شکل دهند و از این حیث آزادی عمل و تنوع فرم‌های اجرایی در پومسه ابداعی بر طرفداران آن می‌افزاید.

تکواندو کار شرکت کننده در پومسه که پومسه رو نیز خوانده می‌شود فارغ از مبارزه طلبی زیبایی‌های تکواندو را در قالب اجرای فرم‌های منظم و اصولی به نمایش می‌گذارند و اصالت این هنر شرقی را در ترکیب نمایان می‌کند. پومسه نیز با توجه به جذابیت‌های خاص خود مشتاقان فراوانی را به سمت و سوی خود جلب نموده‌است که با این وجود کره‌ای‌ها همچنان در این بخش حرف اول را می‌زنند.

         هان مادانگ

     (شکستن اجسام سخت – دفاع شخصی – پومسه ایروبیک) هان مادانگ که به آن تکواندو همگانی نیز می‌گویند، رویکرد متفاوتی با کیوروگی و پومسه را پی می‌گیرد و بدین لحاظ بخشی مجزا را شامل می‌شود. در هان مادانگ که فلسفه آن همگانی نمودن ورزش از طریق توسعه آن در کوچکترین جوامع یا خانواده‌است تلاش می‌شود تا سایر جذابیت‌های فنی تکواندو در قالبی خاص به مخاطبین ارائه شود. در رقابت‌های هان مادانگ بر خلاف مبارزه و فرم به جای اینکه بیشتر به کسب نتیجه توجه شود، بر افزایش تعاملات فرهنگی نژادی و قومی تأکید می‌شود تا باعث تقویت اتحاد و دوستی میان اقشار مختلف مردم گردد.

هان مادانگ به بخش‌های مختلف همچون هوشین سول یا دفاع شخصی و کیوک پا یا شکستن اجسام سخت تقسیم می‌گردد که البته پومسه ابداعی و پومسه ایروبیک نیز جزء این بخش‌ها می‌باشند. دفاع شخصی کاربردی که در هان مادانگ آموزش داده می‌شود امنیت هر ورزشکار را تأمین می‌کند و این امکان را فراهم می‌کند تا آخرین دستاوردهای دفاع شخصی رادر قالبی ساده ارائه نمود. در کیوک پا یا شکستن اجسام سخت نیز روش‌های تسلط قدرت هر فرد بر اجسام سخت همچون چوب و سنگ آموزش داده می‌شود معیار کسب برتری در کیوک پا حجم شکستن اجسام است که شرکت کنندگان مسابقات در شرایط برابر به اجرای آن می‌پردازند. این بخش سایر علاقمندان را به تکواندو جذب خود می‌کند و از این لحاظ اهمیت فوق العاده بالایی برای اهالی این رشته دارد. در هان مادانگ پومسه به صورت استاندارد، ابداعی و ایروبیک به نمایش گذاشته می‌شود. در پومسه ایروبیک تکنیک‌های زیبای تکواندو همراه با موزیک و حرکات ایروبیک صحنه‌های زیبا و جذابی را خلق می‌کند که در همگانی و فراگیر نمودن تکواندو می‌تواند نقش مهم و بسزایی ایفا نماید. در هان مادانگ نیز مثل دو بخش دیگر هر سال مسابقات جهانی برگزار میشودکه در سال 2009 نوزدهمین دوره آن در کره جنوبی برگزار گردید و تیم ملی ایران پس از دو سال حضور توانست در این بخش مدال طلا را کسب کند. نفراتی که در این دوره از مسابقات از تیم ملی ایران شرکت داشتند عبارتند از: نام و نام خانوادگی محل سکونت شرکت در بخش رتبه مجتبی نظم ده کرج سر مربی – علیرضا مردانی اصفهان مربی – علیرضا شیخی مازندران موم دولیو رکوردی چهارم و پنجم دنیا عبدالصمد فتحی مازندران جوموک – مهاجر مؤجرلو مازندران سونال – بهرام عباس پور مازندران سونال – علی یوسفی مازندران سونال چهارم دنیا امین خانه زرین اصفهان موم دولیو رکوردی سوم دنیا ارسطو پاکروانان کرمان سونال سوم دنیا کمال پور حسینی سمنان سونال ششم دنیا مجید میرزایی اصفهان جوموک سوم دنیا مهدی سرخیل کرج دیت چاگی – هومن وفا ئی همدان پومسه – هادی دلشاد همدان پومسه – شایان نصیری اصفهان موم دولیو رکوردی ششم دنیا داوود رسولی زاده خوزستان پومسه – مهدی باب الحوائجی همدان نوپی آبچاگی اول دنیا امیر نقدی پور اصفهان دیت چاگی اول دنیا مهدی عزیزی اصفهان جوموک – نیما مهربانی تهران پومسه – بهمن مسعودی اصفهان موم دولیو رکوردی –

          اصطلاحات:

سوگی: نشست‌ها

چاریوت سوگی: پاها کاملاً جفت و چسبیده به هم می‌باشد و وزن بدن بطور مساوی روی هردو پا تقسیم می‌شود. آپسوگی: پاها به اندازه یک پا (طول یک کف پا) باز وزن بدن ۷۰٪ پای جلو و ۳۰٪ پای عقب می‌باشد. آپکوبی سوگی: پاها به اندازه دو برابر طول کف پا از جلو ویا عقب باز و تقسیم وزن بدن در حدود ۷۰٪ پای جلو و ۳۰٪ پای عقب می‌باشد. دیتکوبی سوگی: پاها از طرف پاشنه بر هم عمود هستند و تقسیم وزن بدن ۷۵٪ پای عقب و ۲۵٪ پای جلو می‌باشد (اندازهٔ طول کف پا باز می‌شود). چوچوم سوگی: پاها به اندازه دو طول کف پا از طرفین باز و وزن بدن بطور مساوی تقسیم می‌شود. پیون هی سوگی: پاها به اندازه یک کف پا و پنجه هر پا در یک زاویه ۵/۲۲ درجه به طرف بیرون می‌باشد و وزن بدن بطور مساوی تقسیم می‌شود.

• موم: بدن
• پال: ساعد
• پالموک: مچ ساعد
• جوموک: مشت
• مه جوموک: زیر مشت
• دونگ جوموک: پشت مشت
• آپ جوموک: جلوی مشت
• پالکوب: آرنج
• سون نال: تیغه خارجی کف دست
• موروپ: زانو
• دارای: ساق پا*نریو: از بالا به پایین
• اُلیو: از پایین به بالا
• یوپ: پهلو
• دولیو: چرخش
• آن: از خارج به داخل
• پاکات: از داخل به خارج
• اَره: پایین
• مومتنگ: وسط
• الگول: بالا
• چاریوت: خبردار ایستادن
• چونبی: آماده باش
• ‘دوجانگ: محل تمرین
• شیابجانگ: محل مسابقه
• توبوک: لباس تکواندو

  مربی

• کان جن نیم: استاد
• کیونگ ره: ادای احترام
• کیاپ: صدای بلند فریاد کشیدن
• سوم سه: نفس گیری
• بال: مچ پا به پایین
• بال پاکو: تعویض پا
• سون: دست
• تیرودورا: برگشت به عقب
• ایراسا: بلند شدن
• آنجا: نشستن
• موک: گردن
• توک: چانه
• سون موک: مچ دست
• بال نال: تیغه خارجی پا
• بال باداک: انحنای کف پا
• بال دونگ: روی کف پا
• آپ چوک: زیر پنجه پا
• دیت چوک: انتهای کف پا
• دیت کوم چی: پشت پاشنه پا
• دونگ پالموک: روی ساعد
• میت پالموک: زیر ساعد
• آن پالموک: داخل ساعد
• پاکات پالموک: خارج ساعد
• جیروگی: ضربات پیچشی
• جیروگی: ضربات نفوذی با نوک انگشتان
• چیگی: ضربات شلاقی
• موه ری: پیشانی
• تیو: پرش
• مومو: دویدن – دورخیز کردن

            اصطلاحات کلاسی:

     معنای فارسی تلفظ کره ای تلفظ انگلیسی

• احترام به پرچم کوک کی نیم کیونگ ن Kok.ki.nim
• تاریخچه تکواندو تکواندو یوکسا T.k. YOKS
• بجای خود و. نه. چی NE WO CHI
• جمع شدن به وسط جو. بون. کانگه JOO BOON KANGE
• ایستادن پشت هم هچو. مویو HI.CHO.MOYO
• ایستادن روبهم جاوو. یانگ وو JAWOYANGOW
• بستن چشمها شی. زم. ونچوما SHIZEM.WENCHOOMA
• انقباض بدن –نیرووانرژی هیم HIM
• تمرکز حواس جبپ. جونگ JIP.JOONG
• سرعت سوک. دو SOOK.DO
• یروی عکس العمل باندک. ریوک BANDOOK.RIYEK
• توازن و تعادل کیون. هیون KYON.HYONG
• کنترل نفس هو. هوپ HOO.HOP
• نرمش موم. پولوگی MOM.POOLOGI
• نیرو و قدرت هیم. اویی. ولی HIM.OYI.WOLI
• نقاط ضربه زننده کوان. کاک KWON.KAK
• نقاط دفاع کننده ماکی. بویی MAKKI.BOYI
• تعویض دست سون. پاکو SON.PAK
• چپ ون WEN
• راست اورن ORN OKEUN
• دوتایی یانگ YANG
• شرافت – راستی – دوستی یوم چی YOM- CHI
• پی درپی – پشت سرهم یون – سوگ YON SOK
• نفس – روح هاپ HAP
• بازکننده هچیو HECHYO
• سخت زدن هوریو HOORYO

          آسیب‌های ورزش رزمی تکواندو

رشته رزمی تکواندو که ورزشکاران باید با انگشتان پای خود به ضربه گیر حریف ضربه وارد کند و در عوض با گارد دستانش جلوی ضربه‌های حریف را بگیرد، بیش از هر عضو دیگر ساعد، مچ و انگشتان دست و همچنین زانو، ساق و انگشتان پا در معرض آسیب دیدگی قرار می‌گیرند.

البته احتمال کشیدگی و گرفتگی عضلات ران و کتف نیز وجود دارد، اما عمده مصدومیت‌هایی که برای ورزشکاران تکواندو کار ایجاد می‌شود مربوط به مفاصل و استخوان‌های دست و پا هستند.

           اموزش فرم و اهداف ان

     اهداف جسمانی یا فیزیکی: کسب آمادگی جسمانی و تناسب اندام. امکان تمرین تکنیکها بدون حریف. تمرین در شرایط مختلفحملات و دفاع‌ها. هماهنگی بیشتر عصب و عضله.

    اهداف فکری:بهبود توانایی تمرکز فکر. بهبود توانایی پردازش تکنیکها. گسترش خلاقیت. بهبود قدرت تصمیم گیری در شرایط گوناگون.

    اهداف روحی: کسب آرامش روحی و روانی. افزایش اعتماد به نفس. ایجاد انضباطفردی و گروهی.

تکواندو هنری خشن و پر قدرت است، بدون فرم تکواندو کاران تنها روحیه جنگ آوری و مبارزه را می‌آموزند. بنابراین می‌توان فرم را وسیله‌ای جهت توازن روحی تکواندو کاران دانست. فرم متعادل کننده آموزش هنر رزمی تکواندو می‌باشد و همانطور که گفته شد تکواندو بدون فرم ارزشهای انسانی و فلسفی خود را از دست می‌دهد.

               فرم چیست؟

     مقدمه:

تکواندو هنری رزمی و ورزشی است که روش دفاع از خود را به هنرجو آموزش می‌دهد و به هنرجویان یاد می‌دهد که چگونه از دستها و پاهای خود برای دفاع کردن استفاده کنند. تکواندو از سه کلمه مجزای، «ته» به معنای پریدن ضربه زدن و خرد کردن با پا. «کوان» به معنای دفاع کردن، ضربه زدن و تخریب کردن با دست. «دو»، به معنای راه و روش تشکیل شده‌است. اگر چه معنای تکواندو روشی برای مبارزه با پا و دست است ولی محتوای آموزشی و فرهنگی تکواندو بر مبنای «دو» که راه و روش زندگیست بنیانگذاری شده تا جایی که محل تمرین تکواندو را «دوجانگ» یعنی محل زندگی نامگذاری کردند. اصول اخلاقی تکواندو یا همان «چونگ شین» عبارت اند از: احترام، بردباری و صبر، کنترل نفس، شرافت، روحیه سرسختی و شکست ناپذیری، انجام وظایف در مقابل پدر و مادر، اتحاد و یگانگی ملتهاست.

               فرم یا پوم سه چیست؟

     فرم یکی از مهمترین جنبه‌های آموزشی هنرهای رزمی می‌باشد. فرم مجموعه‌ای از حرکات کلاسیک تکواندو، شامل تکنیکهای ایستادن، دست، پا و جابجایی است که بر اساس منطق طراحی شده‌اند. تاریخچه فرم‌ها به قدمت هنرهای رزمی است و هیچ هنر رزمی وجود ندارد که فرم نداشته باشد. در زمانهای باستان که هنرهای رزمی به صورت مخفی و انفرادی تمرین می‌شد هنرجویان جهت تمرین تکنیکها و مبارزه ناگزیر به اجرای دفاعها و حملات در مقابل حریف فرضی بودند. بدین ترتیب فرمهای اولیه پا به عرضه حیات نهادندوبه تدریج فرمهای برتر اساتید زبردست توسط شاگردان آنان در نقاط مختلف آموزش داده شده. این اولین مرحله در استاندارد فرمها بود. با تشکیل سبکهای متفائت توسط اساتید تراز اول فرمهای هم سطح به شکل یکسان بین هنرجویان آن سبک تمرین می‌شد. فرمهای تکواندو پس از قرنها توسط فدراسیون جهانی تکواندو در سال ۱۹۷۷ میلادی مطابق با ۱۳۵۶ خورشیدی یکسان و استاندارد گردید. در حال حاضر بیش از ۲۰۲ کشور پنج قاره جهان فرمهای تکواندو را طبق استاندارد فدراسیون جهانی تکواندو تمرین می‌کنند. اگرچه فرمها حاوی تکنیکهای متنوعی هستند با این وجود همگی دارای خواص یکسانی می‌باشند که سه اصل کلی را در بر دارند. این سه اصل عبارتند از: هر فرم از نقطه یا حالت خاصی شروع می‌شود و در همان نقطه یا حالت تمام می‌شود. هر تکنیک بایستی با سرعت و قدرت خاصی که در فرم برای آن معین شده اجرا شود. هر فرم به خودی خود دارای ارزشهای فیزیکی و روانی مخصوص به خود است. با پیشرفت هنرجو فرمها پیچیده تر و مشکل تر می‌شود و تنها پس از تمرین فراوان هر فرم(حداقل ۳۰۰ بار) و موفقیت در آزمون می‌توان فرم بعدی را آموزش داد. با اندکی توجه به فرمهای تکواندو درمیابیم که همگی با تکنیک‌های دفاعی و از سمت چپ شروع می‌شود. با در نظر گرفتن اینکه فلسفه پیدایش و تکامل هنرهای رزمی، دفاع از حق حقیقت و نیز دفاع از مظلوم و ستم دیده، مسئله شروع فرم‌ها روشن می‌گردد.

         اطلاعات عمومی :

تکواندو به معنای پریدن و شکستن سریعترین راه ممکن به وسیله دست و پا می‌باشد. از خصوصیات این ورزش سرعت، دقت عمل، هماهنگی در فعالیت، انعطاف بدن، درک و یاد گیری سریع فنون می‌باشد. تکواندو روح نظم و ترتیب را در شخص القا می‌کند و بطور کلی تکنیک دفاع از خود را به انسان می‌آموزد. در این ورزش فنون استفاده از حرکات خاص برای بکار گیری پاها و وارد نمودن ضربه‌های موثر آموخته می‌شود و لذا ممکن است ضربات سهمگین به حریف مقابل وارد نمود. بطور کلی حملات بر روی سه نقطه اصلب بدن متمرکز می‌گردد: صورت (الگول)، تنه(مومتونگ)، و قسمت نیم تنه یا پایین تنه (آرا). ضربات فنی فقط در نقاط تعیین شده مجاز زده می‌شود. استفاده ازمشت با روشهای مختلفی انجام می‌شود و دفاع به وسیله تمام قسمتهای دور مچ انجام می‌گیرد. در ضربات پا از قسمتهای مختلف پاشنه و کف پا استفاده می‌شود. شکستن تخته و یا آجر از جمله آموزشهایی است که به منظور آزمایش قدرت و سرعت عمل کار آموزان به کار می‌رود. در این آموزش، تسلط بر چرخش مفاصل در هنگام شکستن تخته و … ضروری است مسابقات تکواندو در وزنهای مختلف برگزار می‌شود و وزن کشی ورزشکاران در روز مسابقه صورت می‌گیرد. مسابقه در سه راند سه دقیقه‌ای با یک استراحت یک دقیقه‌ای بین راندها انجام می‌شود. محوطه مبارزه ورزش تکواندو فضای مربع شکل با ابعاد ۸ × ۸ متر می‌باشد که در داخل یک تشک ۱۲ × ۱۲ متر قرار می‌گیرد. به این ترتیب یک محوطه به عرض ۲ متر در اطراف منطقه مبارزه به وجود می‌آید که موسوم به منطقه قرمز یا محوطه خطر می‌باشد. در صورت لزوم محوطه مسابقه را ممکن است بر روی سکویی به ارتفاع ۵۰ الی ۶۰ سانتیمتر مستقر نمود و برای جلوگیری از آسیب مبارزین باید لبه خارجی محوطه مسابقه را با شیب کمتر از ۳۰ درجه به کف سالن متصل نمود.

در سالن تکواندو محل استقرار تماشاچیان ممکن است در چهار سوی محوطه مسابقه در نظر گرفته شود، اگرچه بهترین موقعیت دید در طرفین طولی محوطه بازی میسر است. فاصله تماشاچیان از محوطه بازی باید حد اقل ۴ الی ۵ متر پیش بینی شود.

              تجهیزات مورد نیاز:

• لباس

مبارزین باید لباس مخصوص تکواندو (دوبوک) که سفید رنگ می‌باشد را بر تن کنند.

• وسایل حفاظتی

تجهیزات ایمنی شامل این موارد می‌باشد: هوگو (محافظی شبیه به جلیقه ضد گلوله)، باده و ساباده (ساق بند و ساعد بند) و نانشیم (محافظ بیضه و آلت تناسلی) تنها در این رشته مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای سایر ورزشهای رزمی چینی وسایل ایمنی وجود ندارد. شماره مبارزین باید پشت پیراهن آنها نصب گردد. اندازه شماره مبارزین بزرگسال ۲۵ × ۲۵ سانتیمتر و شماره مبارزین نوجوان و خرد سال ۱۵ × ۱۲ سانتیمتر می‌باشد.

            درباره تکواندو

• تقسیم بدن انسان

۱- سر و گردن: الگول ۲- شکم وسینه: راممتونگ ۳- باسن به پایین: آره

• نشستهای تکواندو

۱- نشست بلند: آپ کوبی ۲- نشست کوتاه: آپ سوگی ۳- نشست روی پای عقب: دیت کوبی

• انواع دفاع اولیه و عمده

۱- الگو ماگی:دفاع از سرو صورت با ساعد دست ۲- موم تونگ ماگی: دفاع از سینه و شکم با ساعد دست ۳- آره ماگی: دفاع از پایین بدن با ساعد دست

• انواع فرم: در تکواندو ۱۷ فرم وجود دارد که با شماره شان از ۱ تا ۱۷ معرف می‌شوند.
• کمربندهای تکواند: زرد، سبز، آبی، قرمز، مشکی
• کمربند مشکی از دان ۱ تا دان ۱۰ درجه‌بندی شده‌است.
• انواع خطا و امتیازات: پشت‌سر، پشت گردن، پشت کمر و از کمر به پایین خطای عمد گفته می‌شود و ضربه در صورت و کنا صورت و از گردن تا کمر امتیازدارد. البته صدای ضربه باید به گوش داور برسد و اگر با یک حرکت پا به حریف ضربه وارد شود و او نتواند به بازی ادامه دهد داور به او «ناک اوت» اعلام می‌کند.

لباس مسابقه: ۱- هوگو: ضربه‌گیر که محافظ سینه و شکم است. ۲- کلاه: محافظ سروصورت است. ۳- ساق‌بند: محافظ ساقهای پاست. ۴- نانشیم (بیضه‌بند): محافظ بیضه‌است. ۵- ساعد بند: محافظ ساعدهای دست می‌باشد.

• زمان راندها و استراحت:

خردسالان: ۵/۱ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت نونهالان: ۵/۱ دقیقه و یک۱ دقیقه استراحت نوجوانان: ۲ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت جوانان: ۳ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت بزرگسالان: ۳ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت بانوان خردسالان : ۱ دقیقه نوجوانان: ۲ دقیقه جوانان: ۲ دقیقه – چهار وزن المپیکی عبارتنداز: – منهای ۵۸ کیلوگرم – منهای ۶۸ کیلوگرم – منهای ۸۰ کیلوگرم – به اضافه ۸۰ کیلوگرم – در راند سوم در صورت مساوی، سرداور برنده را بادرنظر گرفتن شرایط زیر اعلام می‌کند: ۱- از نظر فنی ۲- اخلاق ۳- بازی هجومی ۴- فعالیت بیشتر

• مشخصات تشک: ابعاد تشک ۱۲×۱۲ متر است و داخل آن مربعی به ابعاد ۸×۸ متر وجود دارد که محوسط مسابقه‌است. دو مبارز به فاصله ۱ متر از هم می‌ایستند و سرداور به فاصله ۵/۱ متر در مقابل آنها قرار می‌گیرد.
• تعداد داوران: ۴ داور شامل یک سرداور در داخل تشک و ۳ قاضی در اطراف تشک، ضمن اینکه یک پزشک و یک منشی در کنار تشک حضور دارند. وظیفه منشی جمع کردن آراء داوران در دو راند است.
• انواع ضربات پا:

۱- آپ چاگی: ضبه با سینه پا ۲- دولیو چاگی: ضربه با روی پا به صورت ۳- تیچاگی: ضربه از عقب به صورت با پاشه پا ۴- موم دولیو چاگی: چرخش و ضربه با پاشنه پا ۵- موم دولیو یوب چاگی: چرخش و ضربه با تیغه پا

• وزن‌های مسابقه‌های تکواندو

۱- مسابقه‌های تکواندو بازی‌های المپیک (۴ وزن مردان – ۴ وزن زنان)مردان زنانمنهای ۵۸ کیلوگرم (پایین تر از ۵۸ کیلوگرم) منهای ۴۹ کیلوگرم (پایین تر از ۴۹ کیلوگرم)منهای ۶۸ کیلوگرم (پایین تر از ۶۸ کیلوگرم)منهای ۵۷ کیلوگرم (پایین تر از ۵۷ کیلوگرم)منهای ۸۰ کیلوگرم (پایین تر از ۸۰ کیلوگرم)منهای ۶۷ کیلوگرم (پایین تر از۶۷ کیلوگرم)به اضافه ۸۰ کیلوگرم (بالاتر از ۸۰ کیلوگرم)به اضافه ۶۷ کیلوگرم (بالاتر از ۶۷ کیلوگرم) ۲- مسابقه‌های تکواندو قهرمانی جهان (سنین بالای ۱۵ سال

مردانزنانوزن اول (Fin)منهای ۵۴ کیلوگرممنهای ۴۷ کیلوگرموزن دوم (Fly)۵۸-۵۴ کیلوگرم۵۱-۴۷ کیلوگرموزن سوم (Bantam)۶۲-۵۸ کیلوگرم ۵۵-۵۱کیلوگرموزن چهارم (Feather) ۶۷-۶۲ کیلوگرم ۵۹-۵۵ کیلوگرموزن پنجم (Light) ۷۲-۶۷ کیلوگرم ۶۳-۵۹ کیلوگرموزن ششم (Welter)۷۸-۷۲ کیلوگرم۶۷-۶۳ کیلوگرم وزن هفتم (Middl) ۸۴-۷۸ کیلوگرم ۷۲-۶۷ کیلوگرموزن هشتم (Heavy) به اضافه ۸۴ کیلوگرم به اضافه ۷۲ کیلوگرم ۳- مسابقه‌های تکواندو قهرمانی جوانان جهان (سنین ۱۴ تا ۱۷ سال) مردان زنان وزن اول (Fin) منهای ۴۵ کیلوگرم منهای ۴۲ کیلوگرموزن دوم (Fly)۴۸-۴۵ کیلوگرم ۴۴-۴۲’ کیلوگرموزن سوم (Bantam) ۵۱-۴۸ کیلوگرم۴۶-۴۴ کیلوگرموزن چهارم (Feather)۵۵-۵۱’ کیلوگرم ۴۹-۴۶ کیلوگرموزن پنجم (Light)۵۹-۵۵ کیلوگرم ۵۲-۴۹ کیلوگرموزن ششم

           پانویس‌ها

            منابع

• جئوراک کیم، تکواندو، ترجمه: قادر شاسب، تبریز، انتشارات تلاش، ۱۳۸۱
• منبع : WWW.TKD.CO.ZA/NUTRITIONPAGE.HTM
• منبع : هفته نامه میلاد مرکز استان مرکزی شماره ۸۷
• http://www.sport.ir