دلایل منع دوپینگ
دلایل منع دوپینگ
دوپینگ خود به دلایل اساسی زیر ممنوع شناخته شده است:
دلایل فیزیکی : کاربرد داروها طیفی از اثرات جانبی ناخواسته و زیانبار را برای بدن فرد بر جای می گذارد که می توانند در پاره ای از موارد برگشت ناپذیر باشد و از این رو، صدمات جبران ناپذیری را بر روی سلامتی ورزشکار وارد نمایند.
دلایل اخلاقی : دوپینگ با اهداف عالیه ورزش که سالم سازی جسم و روح می باشد منافات دارد. از طرف دیگر این پدیده زمینه ای برای کشانده شدن جوانان ورزشکار به سوی بلای خانمانسوز اعتیاد را فراهم می آورد.
دلایل قانونی : دوپینگ به دلیل ایجاد برتری غیر منصفانه در صحنه ورزش، بر خلاف مقررات جاری سازمانهای اجرایی ورزش می باشد و ارتکاب آن جرم شناخته می شود.
علل مخالفت با دوپینگ
اصولا چرا علی رغم اینکه دوپینگ با افزایش کارایی ورزشکاران همراه است با آن مخالفت می شود؟
مبارزه بر علیه دوپینگ بر سه اصل استوار است:
احترام به اخلاق پزشکی و ورزشی
محافظت از سلامت ورزشکاران
فراهم آوردن محیطی برابر برای تمامی ورزشکاران
داروهای دوپینگ
از دیدگاه کلی سه گروه از داروها توسط ورزشکاران مورد استفاده نابجا قرار می گیرند که عبارتند از :
1- داروهای نیروزا که توسط ورزشکار به طور آگاهانه برای افزایش کارایی ورزشی مورد استفاده قرار می گیرد مانند استروئیدهای آنابولیزان
2- داروهای درمانی که توسط ورزشکار یا پزشک معالج وی به طور آگاهانه و یا ناآگاهانه در قالب نسخه های درمانی مورد استفاده واقع می شوند، طبق مقررات برخی از این داروها نظیر داروهای ضد احتقان مقاد سمپاتیک و داروهای ضد اسهال و یا کورتیکواستروئیدهای موضعی، در صورتی که قبل از مسابقه توسط پزشک تیم، مصرف آنها به اطلاع کمیته برگزارکننده رسیده باشد، مجاز شمرده می شوند.
3- داروهای نشئه آور که برای ایجاد حالت خوشی کاذب و عدم احساس خستگی و تنشهای روحی توسط ورزشکار مصرف می شوند نظیر الکل و ماری جوآنا.
براساس نظر مصرف پنج گروه از داروها توسط ورزشکاران در مسابقات ورزشی ممنوع میباشد که عبارتند از : محرکهای سیستم اعصاب مرکزی ـ ضد دردهای مخدر ـ استروئیدهای آنابولیزان ـ داروهای مدر ـ مسدود کننده های گیرنده های بتاآدرنرژیک
داروهای محرکهای سیستم اعصاب مرکزی :
این داروها در درمان جهت افزایش هوشیاری، رفع خستگی، کاهش اشتها، درمان برخی اختلالات خواب آلودگی و نیز در فزون فعالیتی کودکان به کار می روند. داروهایی از این دسته که در ورزش مورد استفاده نابجا قرار می گیرند، شامل کوکائین، آمفتامین، کافئین و پروپانول آمین هستند. طبق بررسی های به عمل آمده بیش از میلیون ها نفر از جوانان کوکائین مصرف می کنند. محرکهای سیستم اعصاب مرکزی توسط ورزشکاران برای افزایش میزان انرژی، دقت و تمرکز حواس، تحریک رفتاری و بالا بردن سطح هوشیاری استفاده می شوند. این داروها در حدود 20 درصد از مجموع سوء استفاده های دارویی را به خود اختصاص می دهند.
کوکائین اولین بار توسط فروید جهت درمان دسته ای از اختلالات عصبی به کار رفت، اما به دلیل بروز عوارض جانبی خطرناک و کشف داروهای جدیدتر با خصوصیات برتر، بزودی کنار گذاشته شد. کوکائین ابتدا ایجاد حالت سرخوشی و نشئه و پس از آن حالت ناامیدی می نماید. سرعت انعکاس های محیطی فرد در پاسخ به دارو بالا رفته ولی در کنار آن، فشار خون و تعداد ضربان قلب نیز به طور قابل توجهی افزایش می یابد. از عوارض جانبی کوکائین می توان به کاهش هماهنگی حرکات، هیجان، بی خوابی، بی قراری ، اضطراب، جنون، سکته های قلبی و نارسایی احتقانی قلب اشاره کرد.
به عنوان نمونه مرگ لین بیاس ستاره بسکتبال دانشگاه مریلند آمریکا و دان راجرز فوتبالیست آمریکایی در سال 1986 بر اثر اسیر وزلاکتیک ناشی از مصرف کوکائین بوده است. آمفتامین ها گروه دیگری از این دسته داروها هستند. سرآغاز دوپینگ در ورزش های نوین با این داروها بوده است. این داروها توسط ورزشکاران جهت کاهش احساس خستگی، افزایش انعکاسهای محیطی و تمرکز حواس، حالت تهاجمی و بالاخره کاهش وزن استفاده می شوند. بدلیل عدم احساس خستگی توسط ورزشکاران این خطر وجود دارد که این افراد ساعت های متمادی به فعالیت بدنی ادامه داده و عوارض جبران ناپذیری به بدن آنان وارد آید. عوارض قلبی و عروقی، اختلالات انعقاد خون، خشونت و بی رحمی، اعتیاد، تحریک عصبی و گرمازدگی از اثرات ناخواسته این داروها هستند. مرگ کورت انمار جانسون دوچرخه سوار دانمارکی در المپیک 1960 رم در اثر مصرف آمفتامین بوده است.
فتیل پروپانوئل آمین، محرک دیگر سیستم عصبی مرکزی است که در فرمول های ضد سرماخوردگی جهت رفع احتقان و آبریزش دستگاه تنفسی فوقانی استفاده می شود. این دارو به دلیل، بروز اثرات سمی در مقادیر مصرف بالا کمتر توسط ورزشکاران استفاده شده است. از عوارض جانبی این دارو می توان به افزایش فشار خون، حملات صرعی، آریتمی قلبی و حتی افزایش احتمال سکته قلبی اشاره کرد.
داروی دیگر محرک سیستم اعصاب مرکزی، کافئین است. کافئین ماده ای از گروه متیل گزانتین ها می باشد که در چای و قهوه به فراوانی وجود دارد. این دارو، علاوه بر خصوصیات کلی تحریک سیستم اعصاب مرکزی به دلیل افزایش مرکز اسیدهای چرب، می تواند انرژی زا هم باشد. کافئین در ترکیب برخی از داروهای مسکن و ضد سرماخوردگی وجود دارد.
در ورزش های استقامتی، برخی از ورزشکاران از این دارو استفاده می کنند. ازعوارض ناخواسته این دارو علاوه بر عوارض کلی، خاصیت مددی، آریتمی قلبی، عدم هماهنگی اعمال دقیق و برهم زدن وضعیت خواب و بیداری را می توان نام برد. به دلیل وجود کافئین در ترکیب نوشیدنیها معمولی غلظت مجازی معدل 12 میکروگرم بر میلی لیتر از این دارو در ادرار تعیین شده است که بالاتر از آن دوپینگ محسوب می شود.
داروهای مدر :
این داروها شامل دسته گسترده ای از ترکیبات شیمیایی با اثر مشترک افزایش میزان دفع ادرار می باشد. داروهای مدر در مواردی نظیر گلوکوم، قلیایی کردن ادرار، آلکالوزمتابولیک، کوه گرفتگی حاد، ادم حاد ریوی، افزایش کلسیم خون، مسمومیت با یونهای مختلف، نارسایی حاد کلیوی، افزایش اسید اوریک خون، فشار خون بالا، نارسایی احتقانی قلبی و دیابت بی مزه کاربرد درمانی دارند. مصرف نابجای داروهای مدر در ورزش به دلیل اثر کاهش وزن ناشی از آنهاست که در رشته هایی نظیر کشتی، وزنه برداری، بوکس، ورزشهای رزمی و قایق رانی مطلوبست به علاوه این داروها برای رقیق کردن ادرار و فرار از نتیجه آزمایشات مثبت سایر داروهای مورد استفاده در دوپینگ به کار می روند. از عوارض ناخواسته این داروها، به هم خوردن تعادل آب و الکترولیتهای بدن (که برای حفظ حیات بسیار ضروری است) و مخاطرات قلبی ـ عروقی، عصبی و متابولیک ناشی از آن قابل ذکر است.
داروهای دوپینگی
الف) داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی : از این رده می توان آمفتامین، کوکائین، افدرین، پسود و افدرین، فلیل پروپانولامین و …. را نام برد.
ب) داروهای مخدر : از این داروها می توان از هروئین، مورفین، متادون و …. نام برد.
ج) استروئیدهای آنابولیک : داروهایی نظیر ناندرولون، تستوسترون، اکسی متولون، استانوزولول و …. در این گروه جای می گیرند.
د) داروهای ادرارآور : در این گروه می توان از فوروسماید، تیازید، اسپیرونالاکتون و …. نام برد.
ه) هورمون های پپتیدی و گلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها : داروهایی مثل هورمون رشد اریتروپویتین و …. در این دسته جای می گیرند.
با این حال برخی از داروها نیز موجودند که مصرف آنها تا حد خاصی بلامانع است ولی استفاده بیش از حد مجاز آنها دوپینگ تلقی می شود. از این میان می توان از الکل، ماری جوآنا (حشیش) ، داروهای بیحس کننده موضعی، کورتیکوستروئیدها و بتابلوکرها نام برد.
قوانین جاری :
همچنین که در بخش های پیشین ذکر شد اتکا به مقررات و اعمال مجازاتهای شدید برای مرتکبین دوپینگ، در کنار برنامه های مدون آموزشی و پرورشی فکری جوانان ورزشکار برای مبارزه با این ضد ارزش ضروری می باشد. سازمان هایی نظیر کمیسیون پزشکی کمیته بین المللی المپیک، کمیته المپیک ایالات متحده و سایر سازمانهای اجرایی و بین المللی، همگی با محکوم نمودن دوپینگدر ورزش، مقررات خاصی را در مسابقات تحت پوشش خود به مرحله اجرا گذاشته اند و در قالب این مقررات مجازاتهای ویژه ای را نیز جهت مرتکبین دوپینگ پیشبینی کرده اند.
با تمایز بین استفاده آگاهانه و عمدی از یک سوء مصرف غیر آگاهانه در قالب فرمولهای دارویی درمانی (نظیر وجود داروهای ممنوعه در فرمول های ضد سرماخوردگی یا ضد اسهال) مجازاتهای خود را چنین اعلام نموده است:
دوپینگ آگاهانه
سه سال محرومیت از شرکت در مسابقات رسمی برای اولین مورد تخلف.
محرومیت مادام العمر از شرکت در مسابقات رسمی برای دومین مورد تخلف.
دوپینگ غیر آگاهانه
سه ماه محرومیت از شرکت در مسابقات رسمی برای اولین مورد تخلف.
دو سال محرومیت از شرکت در مسابقات رسمی برای دومین مورد تخلف.
لازم به ذکر است که در تمامی موارد فوق الذکر، اگر فرد خاصی موفق به دریافت مدال شده باشد مدال وی باز پس گرفته می شود.
قوانین و مجازاتهای دوپینگ
در صورت استفاده از استروئیدهای آنابولیک، داروهای ادرارآور، هورمون های پپتیدی و گلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها یا دستکاری فیزیکی، شیمیایی یا دارویی ادرار محرومیت های زیر اعمال می گردد:
در اولین ارتکاب جرم : 4-2 سال تعلیق
در دومیت ارتکاب جرم : تعلیق مادام العمر
در صورت استفاده از مواد و روش های غیر مجاز به جز مواردی که در بالا ذکر شد:
در اولین ارتکاب جرم به مدت 3-6 ماه
در دومین بار به مدت 2 سال
در سومین ارتکاب به صرت مادام العمر محروم می شود.
به هنگام استفاده از مواد محدود شده حکم محرومیت بر حسب مورد صادر خواهد شد. در نهایت فدراسیون ملی هر کشور مسوول شرکت سالم و عاری از دوپینگ ورزشکاران در مسابقات است. به همین جهت در صورت احراز دوپینگ توسط ورزشکار مجازاتها و جریمه هایی نیز برای فدراسیون مربوطه در نظر گرفته می شود.
در دوران محرومیت ورزشکار :
صلاحیت انتخاب برای مسابقه در هیچکدام از مسابقات بین المللی به رسمیت شناخته شده و یا هر مسابقه ای که تحت نظارت فدراسیون ملی باشد را ندارد.
محروم از شرکت در سمینار یا همایش است.
صلاحیت انتخاب بازی یا هر موقعیت شغلی نظیر داوری، مربیگری، مسئولیت، ری است، مشاوره و …. را ندارد.
هرگونه ترفیع، مدال، عناوین و مقامهایی که در هنگام یا پس از تاریخ دوپینگ کسب کرده است از وی سلب خواهد شد.
هر ورزشکار، مربی، داور، رئیس، مشاور یا هر شخصی که در رابطه با مواد ممنوعه یا روشهای ممنوعه مجرم شناخته شود، در همان اولین ارتکاب جرم به طور مادام العمر محروم می گردد.
روش انتخاب ورزشکاران برای آزمایش دوپینگ
در مسابقات بین المللی بر چه مبنایی جهت آزمایش دوپینگ انتخاب می شوند؟
روش انتخاب ورزشکاران برای انجام آزمایش، مطابق با قوانین جاری کنترل دوپینگ در هر رویداد ورزشی است. در بازیهای المپیک، بطور معمول مقامهای اول تا چهارم در هر رشته، به علاوه یک یا چند نفر که به صورت اتفاقی انتخاب می گردند، برای تست در نظر گرفته می شوند. در رشته های ورزشی رکوردی نظیر دو و میدانی، وزنه برداری، شنا، نتیجه منفی آزمون برای ثبت رکورد ورزشکاران الزامی است. بنابراین در هر مکان و در هر زمانی این احتمال وجود دارد که هر ورزشکار برای آزمایش دوپینگ انتخاب شود. هر چند که در آن مسابقه موفقیتی کسب نکرده باشد.
دوپینگ با داروهای معمولی
آیا دوپینگ تنها از طریق تزریق داروهای پیچیده و یا کمیاب صورت می گیرد؟
خیر، بسیاری از داروها و فراورده های ساده ای که حتی نیاز به نسخه پزشک ندارد (نظیر داروهای ضد سرفه، ضد سرماخوردگی و …)ممکن است حاوی موادی باشد تست دوپینگ را مثبت نماید. به همین جهت قبل از مصرف هر گونه دارو توسط ورزشکار باید با پزشک مشورت شود.
عوارض
از عوارض جانبی استروئیدهای آنابولیک (نظیر تستوسترون، ناندرولون و ….) که گاهی توسط ورزشکاران مورد سوء استفاده قرار می گیرد چه می دانید؟
این داروها دارای عوارض جانبی بسیاری هستند که برخی از آنها برگشت پذیر و بعضی دیگر غیر قابل برگشت می باشند از جمله می توان موارد ذیل را نام برد:
الف) عوارض قلبی و عروقی : احتباس آب و نمک، افزایش حجم خون، ازدیاد فشار خون، افزایش چربی های خون، بی نظمی ریتم قلب، تغییر ابعاد قلب، انفارکتوس قلبی و سکته مغزی
ب) عوارض کبدی : اختلال کبدی، اختلال در عملکرد کبدی، افزایش آنزیم های کبدی، یرقان و سرطان کبد.
ج) عوارض جانبی خاص مردان : کاهش تعداد اسپرم ها، تحلیل رفتن بیضه ها، عقیمی، بزرگ شدن پستان ها، احساس دفع فوری و مکرر ادرار، کاهش توانایی جنسی.
د) عوارض جانبی خاص زنان : اختلال در قاعدگی، هیرسوتیسم (رشد زیاد مو در نواحی غیر طبیعی مثلا در صورت خانم ها)، تاسی، کلفت شدن صدا، تحلیل پستانها، سرکوب شیردهی، پوست چرب و آکنه.
ه) عوارض جانبی در پسران نابالغ : بسته شدن زودرس غضروف های رشد و توقف رشد قدی، رشد غیر طبیعی مو، تیرگی پوست
و) عوارض روانی: افسردگی، هیجان بیش از حد، پرخاشگری، بی ثباتی عاطفی، حالت تهاجمی و خشونت، بی خوابی، اضطراب، اختلالات شخصیت و وابستگی روانی به دارو.
دلیل استفاده از داروهای ادرار آور در ورزشکاران
به سه دلیل، نخست آنکه این داروها ممکن است در کاهش سریع وزن و رسیدن به رده وزنی مورد نظر موثر باشند، این امر به ویژه در رشته های ورزشی مانند کشتی، وزنه برداری، بوکس که در رده های وزنی خاصی انجام می گیرند، صدق می کند.
ثانیاً دیورتیکها ممکن است برای رفع احتباس مایع ناشی از مصرف استروئیدهای آنابولیک بکار روند. این امر احتمالا در ورزشکاران پرورش اندام که می خواهند هر چه بیشتر عضلانی به نظر برسند، سودمند است.
ثالثاً ورزشکاران ممکن است از دیورتیکها استفاده کنند تا میزان دفع ادرار را تغییر دهند و باعث تغییر غلظت داروهای غیر مجاز در ادرار شوند. بدین ترتیب
ورزشکاری که برای آزمون دارویی انتخاب شده سعی می کند تا حجم ادرارش را بالا برده و داروهای دوپینگ یا متابونیتهای آنها را در ادرار رقیق نماید.
البته نشان داده شده است که این تقلب احتمالا موثر نیست.
دوپینگ خونی
دوپینگ خونی چیست و در چه ورزش هایی استفاده می شود؟
تزریق خون به یک فرد با سطح طبیعی گلبول قرمز در جهت افزایش هموگلوبین را دوپینگ خونی می گویند. هدف ازاین کار افزایش توانایی حمل اکسیژن در خون و بنابراین افزایش قدرت استقامتی آن شخص می شود. انتقال خون می تواند از یک دهنده با گروه خونی مشابه و سازگار (انتقال همسان) انجام شود و یا تزریق مجدد خون فرد به خودش بعد از یک دوره ذخیره صورت گیرد (انتقال از خود) بدین ترتیب افزایش ناگهانی توده گلبولهای قرمز با انتقال گلبولها به فرد موجب افزایش توان هوازی حداکثر و آمادگی جسمانی هوازی می گردد. با توجه به اینکه دوپینگ خونی مقاومت را افزایش می دهد استفاده از آن در ورزش های استقامتی مثل اسکی، دو ماراتن و دوچرخه سواری گزارش شده است.
نمونه گیری برای آزمایش دوپینگ در آزمایشات دوپینگ نمونه گیری از بیمار به چه صورت است؟
در موارد معمول، آزمایش دوپینگ بر روی نمونه ادراری انجام می شود. در صورت مثبت شدن نمونه ادرار، برای تائید نتیجه از تجزیه نمونه خون استفاده می شود. در صورت شک به دوپینگ خونی و یا مصرف موادی که با آزمایش خون بهتر قابل شناسایی هستند نمونه خونی از فرد گرفته خواهد شد.
دوپینگ با چای و قهوه و کوکاکولا
آیا مصرف چای، قهوه یا کوکاکولا می تواند باعث مثبت شدن تست دوپینگ شود؟
کافئین یک ماده دارویی فعال است که در نوشیدنی های مرسوم نظیر چای، قهوه و کوکاکولا وجود دارد. میان آن بسته به نوع نوشیدنی و نحوه تهیه آن متغیر است. براساس یک پژوهش مصرف حدود 1000 میلیگرم کافئین می تواند سطح آن را در ادرار به حد غیر مجاز برساند. غلظت متوسط کافئین در چای و قهوه به ترتیب 80-50 و 150-80 میلیگرم می باشد. بنابراین می تواند دریافت که با مصرف مفرط و بیش از اندازه این نوشیدنی ها ممکن است تست دوپینگ مثبت شود هر چند که در حالت طبیعی این میزان مصرف نمی گردد. علاوه بر کافئین یکی از محتویات برخی از داروها نظیر داروهای سرماخوردگی و میگرن است که البته میزان آن در هر دور کمتر از 100 میلیگرم می باشد. کافئین دارای یک اثر تحریک مرکزی مشابه با آمفتامین است که خستگی را تقلیل داده و تمرکز و هوشیاری را افزایش می دهد ولی دورهای بالای آن می تواند باعث لرزش اندام ها، اضطراب، بیخوابی و حالت عصبانیت شود.
کاربرد غیر مجاز داروها در ورزش (دوپینگ)
استروئیدهای آنابولیزان :
استروئیدهای آنابولیزان، مشتقات هورمون های مردانه یا تستوسترون می باشد که در مقایسه با خود تستوسترون (هورمون مردساز) دارای اثرات آنابولیک بیشتر و اثرات مردانه (آندروژنیک) کمتر هستند. مصارف درمانی این گروه دارویی، شامل اختلالات عملکرد غدد جنسی مردانه، کم خونی، سرطان پستان (به عنوان داروی کمکی) آنژیوادم ارثی و آندومتریوز (بیماری زنان)، تاخیر در رشد استئوپروز (پوکی استخوان)، سوختگی و جراحی می باشد. برای درمان کوتاه مدت از انواع خوراکی نظیر متیل تستوسترون و جهت درمان بلند مدت از انواع تزریقی مانند ناندرولون استفاده می شود. نخستین گزارشات حاکی از کاربرد نابجای این داروها در ورزش به سال 1950 مربوط می شود تا جایی که گروهی از وزنه برداران و بدنسازان مرتکب دوپینگ با این داروها شده بودند. پس از آن درخشش وزنه برداران روسی را در المپیک 1960 به مصرف داروهایی ازاین دسته نسبت دادند. استروئیدهای آنابولیزان در سال 1974 به فهرست داروهای ممنوعه اضافه شدند.
بدلیل احتمال مصرف نابجای هورمون تستوسترون توسط ورزشکاران برای فرار از نتایج آزمایش مثبت در سال 1684 نسبت غلظت ادراری تستوسترون به ابی تستوسترون معادل 6 به 1 بعنوان حد مجاز شناخته شد و بالاتر از آن، نشانگر مصرف تستوسترون خارجی قلمداد گردید. (زیرا این ترکیب در بدن یک فرد عادی وجود دارد) خلع مدال طلای بن جانسون دونده کانادایی در المپیک 1988 سئول به دلیل مصرف نابجای داروی استانوزولول و ده ها مورد دیگر از این دست نشانگر وسعت مصرف این داروها در ورزش امروز می باشد. این داروها توسط ورزشکاران جهت افزایش کارایی ورزشی، حجم و قدرت عضلانی، ایجاد ظاهری درشت و خشن نما و بالاخره افزایش حالت تهاجمی و کاهش احساس خستگی استفاده می شوند. بیشترین میزان مصرف این داروها در رشته های بدنسازی، دومیدانی، کشتی، وزنه برداری و فوتبال گزارش شده است. اولین گروه از اثرات جانبی این داروها، عوارض مردانه (اندروژنی) ناشی از آنها است که شامل پیدایش و افزایش جوش صورت، طاسی، تحلیل رفتن شور جنسی، تحلیل بیضه ها، تحریک پذیری، حالت تهاجمی، ژنیکوماستی (بزرگ شدن پستانها) ایجاد صفات مردانه در زنان و بالاخره عقیمی می باشد. عوارض عضلانی اسکلتی این داروها شامل تسریع بسته شدن اپی فیز استخوان ها (خط رشد) در دوران نوجوانی و جوانی و بنابراین رکورد رشد، افزایش احتمال در رفتگی استخوان، عدم تناسب عضله با زردپی و بالاخره تخریب مفاصل می باشد.
استروئیدهای آنابولیزان پس از بسته شدن اپی فیز تاثیری بر روی رشد استخوان ها ندارند. عوارض کبدی استروئیدهای آنابولیزان گسترده بوده و در زمره عوارض بلندمدت و خطرناک این داروها می باشد. این عوارض در هنگام مصرف انواع خوراکی داروها بیشتر دیده می شوند و امروزه به دلیل روی آوردن ورزشکاران به این نوع از داروها به لحاظ دفع سریعتر آنها نسبت به انواع تزریقی، متاسفانه میزان مصرف نوع خوراکی بالا رفته است. اثر بر روی متابولیسم (سوخت و ساز) کبدی داروها و استروئیدهای درون زا، احتباس صفرا و یرقان انسدادی، نارسایی کبدی، تخریب بافت کبد و بالاخره سرطان های خوش خیم و بدخیم از جمله عوارض کبدی این داروها هستند که زمان بروز آنها حتی تا 22 سال بعد از مصرف دارو نیز گزارش شده است. دسته بندی عوارض جانبی داروهای آنابولیزان، بر روی کلیه و پروستات ایجاد می شوند که مهمترین آنها بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات و سرطان کلیه هستند. از جمله مهمترین عوارض قلبی ـ عروقی و خونی استروئیدهای آنابولیزان که به فراوانی مشاهده می شوند و بدین ترتیب افزایش احتمال بروز سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد) و سکته مغزی، افزایش میزان انعقاد خون و افزایش تعداد سلول های خون (پنی سیتمی) قابل ذکر هستند. علاوه بر اثرات جسمانی فوق الذکر، دسته ای از اثرات روحی ـ روانی نظیر افسردگی، هیجان، جنون و بالاخره اعتیاد نیز در اثر مصرف این داروها ایجاد می شوند.
دو هفته نامه خبری، ورزشی، اجتماعی پدیده
