چه مدت طول می کشد تا به کمربند سیاه دست یابم؟
چه مدت طول می کشد تا به کمربند سیاه دست یابم؟
شاید یکی از روش های پاسخگویی به این پرسش که خالی از ضرر هم نیست، این باشد که بگویند:
نمی دانم چقدر طول می کشد تا به کمربند مشکی دست یابید. بستگی به این دارد که چقدر تمرین کنید و تا چه حد به آن علاقه مند باشید.
اما پاسخ صحیح این نیست که به خود کاراته کا بستگی دارد. بلکه بستگی به روش مربی دارد که هنرجو را آموزش می دهد.
در بسیاری از حوزه های شوتوکان Shotokan فرد دارای کمربند مشکی یک هنرجو پیشرفته است نه یک متخصص و فرد خبره.
یک ورزشکار در بین هم ترازهای خویش یک فرد خبره محسوب نمی شود مگر آن که دارای دان 3 یا 4 باشد. در چنین باشگاه هایی مدت زمان دستیابی به کمربند مشکی 4 تا 7 سال می باشد.
در دانشگاهی در ژاپن که ورزشکاران آن هر روز به مدت دو یا سه ساعت آموزش می بینند مدت زمان دست یابی به این کمربند کوتاه تر شده و به دو یا سه سال می رسد.
به همین دلیل درخواست برای درجات بالاتر کمربند مشکی آغاز می شود. حال سئوال واقعی این است که چه مدت طول می کشد تا به کمربند مشکی برسم؟ یا این پرسش که چقدر طول میکشد تا مانند مربیان خود فردی خبره در کاراته شوم؟
پاسخ این سئوال جالب است و معایب بسیاری را در استفاده مدرن از کمربندها برای ایجاد انگیزه در شاگردان، نشان می دهد. علیرغم این واقعیت که این معایب بسیار بارز و مشکل آفرین می باشند اما در کاراته نادیده گرفته شده اند. اجازه دهید تا نگاهی به برخی از آنها بیاندازیم.
پیشرفت در بچه ها بسیار سریع است. افراد مسن استعداد خود را از دست داده اند اما با این وجود پیشرفت می کنند. مفهوم توانایی فیزیکی با مفهوم توانایی آموزش است. درجات به عواملی بازدارنده تبدیل شده اند که از شرکت استعدادهای خلاق در مجموعه دانش کاراته جلوگیری کرده و از ارزش های انتقالی پایینی برخوردار هستند که باعث بازدهی ضعیف سرمایه گذاری ها می شود.
هنگامی که بچه های 6 ساله در باشگاه های کاراته ثبت نام می کنند مربیان از این اقدام آنها خوشحال میشوند. بچه ها برای این کلاس ها متحمل هزینه شده از والدین خود دور گشته و کالری زیادی را میسوزانند که در غیر این صورت این کالری اضافه باعث صدمه زدن به بدن می شود. در عین حال بر مشکلات نیز افزوده می شود اما با دریافت کمربند و رتبه از سوی مربی انگیزه آنها برای ادامه افزایش می یابد. چنان چه به کودکی 9 ساله کمربند مشکی اعطا شود ، اشتباهی که بزرگترها و با تجربه ها مرتکب می شوند، دیگرکمربندی برای تشویق آنها به ادامه کار، مثلا تا 8 سال آینده، باقی نمی ماند.
از نوارهای ( کیو) رنگی بر روی کمربندها استفاده کنید و آن را به عنوان جایزه ای برای تشویق ورزش کار به ادامه آموزش اعطا کنید. هم چنین از تکه های نوار به عنوان درجات فرعی مابین کمربندهای مختلف استفاده کنید. و تا زمانی که فرد حرکت رنجر نیرومند Power Ranger را انجام نداده کمربند مشکی به او ندهید.
کودکان در سراسر دنیا فوتبال، بیس بال، بستکبال و ورزش های اصلی دیگری را بدون نیاز به هیچ گونه محرکی، مانند کمربند ها انجام می دهند.با این وجود این ورزش ها نسبت به ورزشی مانند کاراته از ماندگاری و محبوبیت بیشتری برخوردار می باشد. . در حال حاضر در گوشه و کنار هر شهری کلاس های کاراته ویژه کودکان وجود داشته و همچنین فاصله بین این باور که باید کودکان برای ادامه کار محرک داشته باشند و این واقعیت که چگونه کار کنند وجود دارد. وجود این فاصله باعث ناشناس ماندن آنها می شود. اما چنان چه این کمربندها باعث جذب افراد به کاراته شود این فاصله نیز از بین خواهد رفت.
تناقض دیگر این که بیشتر درجات و کمربندها به خاطر پیشرفت مهارت فردی اعطا می شود. اما در برخی موارد فرد با قصد پیشرفت و دستیابی به درجه ای بالاتر حرکت کرده اما غافل از این که پیشرفت وی متوقف شده و به سوی عقب حرکت میکند. دلیل این مسئله مورد بحث کارشناسان قرار گرفته و علت آن این است که بالاترین درجات جنبه ای تشریفاتی و سیاسی داشته بنابر این چنان چه کاراته کایی بتواند به بالاترین درجه دست یابد از شانس ارتقای شرایط اجتماعی نیز برخوردار می شود و چنان چه نتواند به این درجه برسد برای همیشه در رتبه ای پایین باقی خواهد ماند.
موضوعی باعث سردرگمی کاراته کاران و افراد معمولی شده و آن این که چرا یک مربی قدیمی که نتوانسته پا به پای شاگردانش پیش برود، پس چگونه به درجه ای بالاتر از آنها دست یافته است. اگر درجه بر اساس توانایی فرد نیست پس چرا کودکان و نوجوانان بر اساس توانایی های فیزیکی شان درجه بندی می شوند؟
مفاهیم درجات کاراته یکسان نبوده و همواره باید توضیح داده شوند. معنی درجات در کاراته بسیار متفاوت می باشد. برای هر درجه آزمون سنجش توانایی فیزیکی صورت میگیرد و با ارتقای درجه مردم به طور خودکار فکر می کنند که توانایی مربی گری شان بالا رفته است. بنابراین در دنیای کاراته ورزش کاران سابقی به درجه مربی گری می رسند که بسیار مورد توجه دیگران بوده اند نه افرادی که صلاحیت و استعداد آموزش را دارند.
یکی از تاثیرات این کمربندها اطاعت از دستورات مربی می باشد. اگرچه تشویق به اطاعت از دستور باعث از بین رفتن خلاقیت و بازگشت باورها و آداب و رسوم پیش پا افتاده می شود، وجود آن برای کودکان و بزرگ ترها مهم می باشد. یک هنرجو همیشه شاگرد باقی می ماند و هیچ گاه همانند مربیان خود نخواهد شد و در درجه سینیور senior و جونیور junior باقی خواهد ماند و چنان چه انجام کارهای مرسوم را متوقف کند به این معناست که ارتقا درجه اش نیز متوقف شده است در حالی که دیگر افراد گروه پیش پا افتاده و به درجات بالاتر و در نتیجه موقعیت اجتماعی بالاتر دست می یابند.
این یک مشکل می باشد زیرا فرایند تکامل طبیعی طی نمی شود. یک هنرجو در زمینه هنری یا علمی معمولا با کپی کردن و اطاعت از دستورات آغاز کرده سپس نسبت به ارائه نظریات و آزمودن آنها اقدام می کنند و در نهایت راه خود را یافته و به افرادی خلاق تبدیل می شوند و این یعنی افزودن به تنوع های موجود در دنیا و تدوین عمل کردها و دانش مربوطه.
اما در دنیای کاراته این گونه نیست. در ازای دادن درجات بالاتر به خاطر ابداع یک کاتا، یعنی روش های تکنیکی چالش انگیز، کاراته کا به جای ارائه قوانین و ایده های رقابتی جدید و یا ابداع روش هایی بهتر برای برگزاری جلسات تمرین به طوری که در ضمن چنین تمریناتی آزادی عمل نیز داشته باشد، کاراته کا به طور خودکار به اطاعت از دستورات تشویق می شود و نتیجه آن این است که پیشرفت کاراته درون فرهنگی گم می شود که در آن هر کاراته کا یکی از اعضای جامعه حفظ هنرهای سنتی می باشد که تنها دستور العمل های سنتی در آن تمرین شده و هیچ گونه خلاقیت و نوآوری وجود ندارد.
تمام این ها مشکلاتی است که از درجات کاراته ناشی می شود. و بدتر از آن که این درجات حتی سرمایه اولیه برای ایجاد آن را بر نمی گرداند در حالی که از این درجات به عنوان محرک و معیار فردی جهت تشویق فرد به ادامه کار استفاده می شود. اما هیچ گونه استنباط منطقی در مورد سطح مهارت و دانش فردی که بر علیه برخی چارچوب های داوری ثابت اقدام می کند، برای سایرین ایجاد نمی کند.
با توجه به این که ارزش دان سوم معمولا چیزی در حدود 200 دلار یا بیشتر می باشد، که از سوی اتحادیه ورزشی تایید شده است، سرمایه گذاری نقدی و تلاش برای دست یابی به آن امری سوال برانگیز بوده و این سئوال را پیش می آورد که آیا این درجه 200 دلار ارزش دارد.
پس همان گونه که فردی با مدرک دکترا در همه جا این مدرک را دارد فردی با درجه دان سوم هم که تازه به آموزشگاهی پیوسته این درجه را حفظ خواهد کرد. درجات کاراته به راحتی اطلاعاتی معنادار را در مورد فرد ارائه می دهند.
تمام این ها به خاطر اصرار مداوم ما بر اعطای کمربندهای رنگی و پس از دادن ده دان به دلایل مختلف می باشد برخی از این دلایل عبارت است از :
عملکرد خوب، استعداد ذاتی، وضعیت فرد در رقابت های قهرمانی ، توانایی تکنیکی، قدرت، کمک های مالی در هنگام نام نویسی و موقعیت اجتماعی و سیاسی فرد درون سازمان.
داستان مردی را که میخواست دو خرگوش را بگیرد اما موفق نشد را به خاطر دارید؟ در این داستان کاراته سعی در گرفتن بیست خرگوش دارد و سرانجام مانند فیلم روح مانتی Monty phthon با مردن شخصیت داستان در اثر حمله مردی شریر و خرگوش خوار به پایان می رسد. سیستم درجه در کاراته باید بازسازی شود زیرا به همان اندازه که تاثیر مثبت دارد تاثیر منفی نیز دارد.
گزینه های زیادی پیشنهاد شده است. من معمولا طرف دار این سیستم هستم فرد باید با کمربند سفید آغاز کند. پس از یادگیری اصول اولیه کمربند سبز، پس از توانایی اجرای اصول ترکیبی و کاتایی خاص کمربند قهوه ای و در پایان نیز به عنوان کارشناس و با حق ابتکار و نوآوری کمربند مشکی دریافت کند.
گزینه دیگر این است که به راحتی کل درجات را اعطا کنیم. ورزش های دیگر بدون وجود درجات به خوبی پیش می روند.مربیان و داوران می توانستند پس از گذراندن دوره های کمک های اولیه، آموزش کودکان و بزرگسالان و اصول فیزیولوژی ورزش مدرک مربوطه را به دست آورند. و مدرک کارشناسی نیز با برخی نمایش های فیزیکی، نوشتاری و یا گفتاری قابل اخذ بود. دیگران نیز پیشنهاداتی را در رابطه با عدم اعطای درجه تا رسیدن به جایگاهی خاص، یعنی روش آقای اوشیما Oshima در مدیریت سازماندهی خود در SKA ، ارائه کرده اند. این روش این گونه است:
دستیابی به دان پنج به عنوان درجه ای بالا که توسط کاراته کاهایی خاص که به مدت دو یا سه دهه آموزش دیده و به افرادی ویژه برای سازمان تبدیل شده اند.
آیا تمام کسانی که در سیستم اعطای درجه سرمایه گذاری فیزیکی و مالی کرده اند حال تمام سرمایه خود را کنار گذاشته و سیستم بدون درجه و کمربند را می پذیرند؟ البته که نه، سن سی فوناکوشی Funakoshi و یا هر فرد مسئول دیگری با پذیرفتن این روش، کاراته را به تلاشی بی روح و خشک تبدیل کردند که در آن خلاقیت و نیروهای بالقوه بشری تنها در صورت توانایی فرد برای وفق دادن خود با شرایط موجود است و نه توانایی تغییر به شرایط بهتر.
شاید شما به جای پرسیدن این سوال که چقدر طول می کشد تا به کمربند مشکی دست یابید؟ بپرسید که چقدر طول می کشد تا مفهوم این کمربند را فهمیده و بتوانیم به شکلی متفاوت عمل کنیم؟ چنان چه به این درجه دست یافتید بدانید که یک کارشناس شده اید.
دنیای کاراته / سال هشتم / شماره 83
