پژوهشهای جدید در زمینه فعالیتهای ورزشی، بهطور موازی با پیشرفتهای طراحی کفشهای ورزشی، منجر به تولید کفشهایی شدهاند که امروزه بهعنوان یکی از ابزارهای اساسی هر رشته ورزشی شناخته میشوند. در بسیاری از ورزشهای پویا مکانیکی، قسمت عمدهای از فشار و سنگینی کار بر روی پای ورزشکار قرار دارد. کفش ورزشی برای اجرای بهتر ورزش اهمیت بسیار زیادی دارد، بهطوری که در سطوح قهرمانی، ارتباط مستقیمی میان کفش ورزشکار و عملکرد او مشاهده میشود.
کفش ورزشی دارای سه کارکرد اصلی و مکمل است:
1) حفاظت از پا
2) ایجاد راحتی
3) کمک به حمل وزن بدن و تسهیل جابهجایی. جنبههایی که به راحتی پا مربوط میشوند، شامل اندازه، وزن، انعطافپذیری، تهویه مناسب (انتقال گرما) و مقاومت در برابر نفوذ آب هستند.
برای انتخاب کفش ورزشی مناسب باید عواملی مانند اندازه پا، وزن بدن، نوع ورزش، لایهها، مغزیها و جنس مواد به کار رفته در تولید کفش مورد توجه قرار گیرد. یک کفش ورزشی استاندارد باید از بدن ورزشکار، بهویژه اندامهای تحتانی و کمر، در برابر ضربات محافظت کند و مفاصل پا را در برابر حرکات شدید پشتیبانی نماید. در ناحیه پا، 23 عضله وظیفه ایجاد حرکات متنوع را بر عهده دارند. مچ پا به دلیل تحمل وزن بدن و نقش آن در حرکت، راه رفتن و دویدن، بهویژه در فعالیتهای ورزشی، در معرض آسیبدیدگی قرار دارد. طراحی و ساختار مناسب کفشهای ورزشی میتواند از پاها در برابر فشارهای داخلی و خارجی که ممکن است به ورزشکار آسیب بزند، محافظت کند.
برخی ناهنجاریهای پا مانند فرو رفتن ناخن در گوشت، انگشتان چکشی، شست کج، تاول، میخچه و سایر مشکلات مشابه، اغلب به دلیل استفاده از کفشهای نامناسب در دوران کودکی و جوانی ایجاد میشوند. بنابراین، استفاده از کفشهای ورزشی مناسب برای کاهش صدمات و جلوگیری از مشکلات جدیتر در میان ورزشکاران ضروری است.
علاوه بر این، تحقیقات نشان میدهند که استفاده از کفشهای ورزشی با طراحیهای خاص برای هر نوع ورزش، میتواند عملکرد ورزشکار را بهبود بخشد. بهعنوان مثال، کفشهای مناسب دویدن باید دارای کفیهایی با خاصیت جذب ضربه و انعطافپذیری بالا باشند، در حالی که کفشهای فوتبال باید از مواد مقاوم در برابر ساییدگی ساخته شده و قابلیت کنترل بهتر توپ را فراهم کنند. همچنین، کفشهای طراحی شده برای ورزشهای داخل سالن باید سبک وزن و دارای کفیهای غیر لغزنده باشند تا از بروز حوادث جلوگیری شود.
در نهایت، آگاهیبخشی به ورزشکاران در مورد اهمیت انتخاب کفشهای ورزشی مناسب و تاثیر آن بر سلامت و عملکردشان، نقش مهمی در کاهش آسیبهای ورزشی و بهبود کیفیت فعالیتهای ورزشی ایفا میکند.