()

شطرنج

 /></div>
<div style=

از سمت راست: فیل، اسب، سرباز، وزیر، رخ (قلعه)، شاه.

 

       شَطرَنج بازی دو نفره‌ای است که بر روی یک صفحه با ۶۴ خانه (۳۲ خانه سیاه و ۳۲ خانه سفید) به وسیله ۳۲ مهره (۱۶ مهره سفید و ۱۶ مهره سیاه) انجام می‌شود.

برخی شطرنج را یک سرگرمی می‌دانند و عدّه‌ای دیگر آن را یک ورزش رزمی ذهنی محسوب می‌کنند. موفقیت در این ورزش بیش از هر چیز به توان تحلیل و فهم انتزاعی ذهن وابسته‌است.

    فهرست مندرجات

  • ۱ پیشینه
  • ۲ صفحه
  • ۳ مهره‌ها
    • ۳.۱ پیاده
    • ۳.۲ اسب
    • ۳.۳ فیل (پیل)
    • ۳.۴ رخ
    • ۳.۵ وزیر (فرزین)
    • ۳.۶ شاه
  • ۴ حرکتهای استثنایی در شطرنج
    • ۴.۱ قلعهٔ شاه یا قلعهٔ کوچک
    • ۴.۲ قلعهٔ وزیر یا قلعهٔ بزرگ
    • ۴.۳ آن پاسان
  • ۵ درجات شطرنج‌بازان
  • ۶ فهرست استادان شطرنج ایران
    • ۶.۱ استاد بزرگ
    • ۶.۲ استاد بزرگ بانوان
  • ۷ داوران بین‌المللی ایران
  • ۸ داوران درجه یک کشور
  • ۹ جستارهای وابسته
  • ۱۰ پانویس
  • ۱۱ منبع

 

پیشینه

 /></div>
<div style=
 width=

یک جوان ایرانی در حال بازی شطرنج با دو استاد

واژه «شطرنج» تلفظ فارسی «چاتورانگا» است، کلمه‌ای که در زبان سانسکریت برای نام گذاری این بازی به کار برده می‌شود، هند جایی‌ست که معمولاً از آن به عنوان نخستین زادگاه این بازی یاد می‌شود. اگر چه بازیهای مشابهی در کره، چین، ژاپن و تایلند رواج داشته، اما شطرنج امروزی به این بازی هندی برمی گردد که در دوره ساسانیان وارد ایران شده و آنگاه در کشورهای اسلامی، اروپا و روسیه تکامل پیدا کرده‌است.

صفحه

صفحهٔ شطرنج یک صفحهٔ مربع ۸ در ۸ خانه است یکی در میان سیاه و سفید هستند. ستون‌های عمودی روبه‌روی شطرنجبازان با حروف الفبا (از A تا H) و ردیف‌های افقی با اعداد (1 تا 8) مشخص می‌شوند.

۱۶ مهره سفید در ۱۶ خانه دو ردیف یک و دو و ۱۶ مهره سیاه هم در ۱۶ خانه دو ردیف هفت و هشت قرار می‌گیرند، صفحه حتماً بایستی طوری قرار گیرد که اولین خانه سمت راست هر دو شطرنجباز سفید باشد.

Chess zhor 26.png
Chess zver 26.png
h8 g8 f8 e8 d8 c8 b8 a8
h7 g7 f7 e7 d7 c7 b7 a7
h6 g6 f6 e6 d6 c6 b6 a6
h5 g5 f5 e5 d5 c5 b5 a5
h4 g4 f4 e4 d4 c4 b4 a4
h3 g3 f3 e3 d3 c3 b3 a3
h2 g2 f2 e2 d2 c2 b2 a2
h1 g1 f1 e1 d1 c1 b1 a1
Chess zver 26.png
Chess zhor 26.png
موقعیت مهره‌ها در آغاز بازی.

مهره‌ها

نام حرف نگاره
سرباز P PawnPawn
اسب N KnightKnight
فیل B BishopBishop
رخ R RookRook
وزیر (فرزین) Q QueenQueen
شاه K KingKing

• پیاده (سرباز)

• اسب؛ مدرنN – کلاسیک C (ایتالیایی)

• فیل؛ مدرن B – کلاسیک F (ایتالیایی)

• رخ (قلعه) ؛ مدرن R – کلاسیک T (ایتالیایی)

• وزیر(فرزین)؛ مدرن Q – کلاسیک D (ایتالیایی)

• شاه؛ مدرن K – کلاسیک R (ایتالیایی)

انواع مهره‌های این بازی هستند. شخصی برنده‌است که بتواند شاه حریف را با خطر زدن (کیش) مواجه کند به طوری که حریف راهی برای «رفع کیش» نداشته باشد.

پیاده

یا سرباز ضعیف‌ترین مهرهٔ بازیست که هر کدام از بازیکنان (سیاه یا سفید) ۸ عدد از آن دارند که در ردیف یکی مانده به آخر قرار می‌دهند. پیاده به جز حرکت اول که می‌تواند ۲ خانه مستقیم به جلو برود، بقیهٔ حرکتها را باید خانه به خانه انجام دهد.

پیاده بعد از رسیدن به آخرین ردیف در خانهٔ حریف بایستی به یک مهرهٔ دیگر (به جز شاه) بنا بر خواست بازیکن (که معمولاً وزیر است) تبدیل می‌شود. سرباز تنها مهره‌ای ست که به همان شکلی که حرکت می‌کند (مستقیم به جلو) مهرهٔ حریف را نمی‌گیرد بلکه مهره‌هایی را که در دو خانه چپ و راست خانه جلوی خود هستند را بگیرد. در واقع سرباز مستقیم می‌رود و کج می‌زند.

همین طور پیاده تنها مهره‌ایست که فقط به سمت جلو پیش می‌رود و به این ترتیب ممکن نیست به خانه پیشین خود بازگردد.

Chess zhor 26.png
Chess zver 26.png
h8 g8 f8 e8 d8 c8 b8 a8
h7 g7 f7 e7 d7 c7 b7 a7
h6 g6 f6 e6 d6 c6 b6 a6
h5 g5 f5 e5 d5 c5 b5 a5
h4 g4 f4 e4 d4 c4 b4 a4
h3 g3 f3 e3 d3 c3 b3 a3
h2 g2 f2 e2 d2 c2 b2 a2
h1 g1 f1 e1 d1 c1 b1 a1
Chess zver 26.png
Chess zhor 26.png
حرکات مجاز سرباز.
Chess zhor 26.png
Chess zver 26.png
h8 g8 f8 e8 d8 c8 b8 a8
h7 g7 f7 e7 d7 c7 b7 a7
h6 g6 f6 e6 d6 c6 b6 a6
h5 g5 f5 e5 d5 c5 b5 a5
h4

این مقاله چطور بود

با کمک ستاره ها نظرتو ثبت کن!

میانگین نظرها / 5. تعداد نظرها:

اولین کسی باشید که نظر می دهید