چه باید کرد؟ – آسیب های زانو

چه باید کرد؟ – آسیب های زانو

 

در این مقاله به یکی از پرآسیب ترین نواحی بدن یک رزمی کار یعنی آسیبهای زانو می پردازیم.

مهرداد محدث ، مربی تکواندو و محقق در هنرهای رزمی

 

آیا می دانید بیشترین فراوانی کشیدگی و کوفتگی در مفاصل و ماهیچه های پا مربوط به ناحیه زانو می باشد؟

چگونه می توان با بررسی ظاهری زانو آسیب های وارده بر عضلات و منیسکها را مشخص نمود؟

اقدامات اولیه و پیگیریهای لازم تا درمان قطعی کدامها هستند و چه باید کرد؟ با ما همراه شوید:

پس از مراجعه هنرجو به مربی باید با استفاده از شرح حال وی مشخص کرد که آیا آسیب جدی رخ داده یا مشکل به تدریج و در مرور زمان به وجود آمده است این اصلی ترین بخش شناسایی می باشد. معاینه چشمی و مشاهده مفصل در حالتی که فرد به پشت دراز کشیده و تشخیص مقدار مایع در زانو لاغری عضلانی ( آتروفی) محل قرارگیری کشکک زانو کوفتگی خراشیدگی و همراستایی استخوانهای داخل زانو
( ران- زانو) را مشخص می کند.

معاینه را از بالای زانو و کشکک آغاز کنید تا بتوانید شل بودن کشکک و وجود درد در ناحیه ی زرد پی را تعیین کنید چنانچه فرد در حال معاینه مفصل کشککی – رانی دچار وحشت و درد شدید شد باید این مورد غیر طبیعی را به پزشک انتقال داد. وجود مایع اضافه در زانو معمولا قابل مشاهده یا قابل لمس است. در مواقعی که احتمال دارد حجم مایع زانو اضافی یا کم باشد می توان با فشردن برآمدگی کیسه فوق کشککی حجم مفصل را کاهش داده معاینه را انجام دهیم. همیشه نقطه ی اوج درد باید با کالبد شناسی محل آسیب در زانو همخوانی داشته باشد. در این حالت باید زانو را در دامنه ی فعال خم و راست شدن حرکت داد ( حرکت عادی زانو) سپس دامنه ی حرکات غیرفعال ( چرخش و پیچش زانو به شکل محدود به طرفین آن ) را به طور کامل ارزیابی کرد.

بررسی عملکرد صحیح عضلانی که از روی مفصل زانو عبور می کند و معمولا دچار کشیدگی می شوند اهمیت به سزایی دارد بنابراین هر یک از این عضلات که از ران به زانو یا از زانو تا مچ پا کشیده شده اند باید به شکل مستقل مورد معاینه قرار گیرند.
( عضلات همسترینگ راست رانی کشنده ی پهن و عضله ی دوقلو ) در حالی که زانو 90 درجه خم شده است باید کالبد شناسی سطحی آن را ارزیابی کرد به ویژه باید محل کشنده های زانو ( یعنی : منیسکها- رباطها و زردپیها ) همچنین استخوانها را از نظر وجود درد یا لمس کردن مشخص کرد و وقتی زانو در حدود 30 درجه خم شده است می توان آن را به طرف داخل یا خارج تحت فشار قرار داد تا میزان شلی مفصل مشخص شود و یافته های بدست آمده را با زانوی دیگر ( سالم ) مقایسه کرد در همین حال می توان فشار را رو به جلو وارد کرد و با این کار رباط متقاطع را در کارکرد استخوانهای ران و یا میزان جابجایی درشت نی ساق را ارزیابی نمود منیسکها نیز با استفاده از آزمونهای فشاری معاینه می شوند یکی از این آزمونها برای تشخیص یکپارچگی منیسک عبارت است از خم کردن کامل زانو سپس چرخش رو به خارج- باز کردن آن در عین حال لمس ناحیه ی منیسک داخلی برای حس صدایی چون تاپ تاپ یا سایش و رویدادهای مکانیکی دیگر در زیر انگشتان که در صورت رخداد چنین مسایلی به احتمال زیاد منیسک دچار پارگی و بی ثباتی شده است. در مورد منسیک خارجی این ازمون را با چرخش زانو به طرف داخل انجام می دهیم به این نکته توجه داشته باشید که در صورت پیش آمد آسیب حاد آزمون ذکر شده برای تشخیص پارگی منیسکها کافی نیست چون همراه با داد زیادی مانع از خم شدن زانو می شود و ام آر آی الزامی است. کاهش یکباره ی دمانه ی حرکتی در باز کردن زانو از دیدگاه جراحی نشانه ی مهمی دال بر پارگی و یا جابجایی منیسکها است چنانچه همزمان با این وضعیت درد موضعی در ناحیه منیسک و ناتوانی در باز کردن کامل زانو مشاهده شود به احتمال زیاد منیسک دچار پارگی و یا جابجایی شده است و در این حالت عمل جراحی اجتناب ناپذیر است. در حالت ایستاده نیز باید مفصل زانو را مورد معاینه قرار داد در وضعیتی که وزن بدن حمل می شود همراستایی سازکارهای بازکننده زانو
( استخوان ران- عضله ی چهار سر رانی- کشکک – زردپی کشککی و درشت نی ) مورد مطالعه و طبیعی یا غیر طبیعب بودن آنها آشکار میشود. اقدامات اولیه شامل کمپرس یخ بانداز زانو با باند کشی به شکل عدد 8 لاتین از بالا به زیر زانو و استفاده از زانو بندهای طبی می باشد.

 

ماهنامه ورزشی 73 قهرمان / مهر 1389